ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ ΜΕΡΟΣ Β'- η εξέγερση της Κροστάνδης

Μετά απο μια σύντομη αναφορά στις δίαφορες ιδεολογικές εκφράσεις του αναρχισμού αποφάσισα να ασχοληθώ με όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που έχουν σημαδέψει το αναρχικό κίνημα. Αντιλαμβανόμενος πως στην πολιτική και  ιδίαιτερα στον τομέα ιστορία η αντικειμενικότητα είναι ανέφικτη θα προσπαθήσω να κρατήσω μια πιο ουδέτερη στάση παραθέτωντας κείμενο και απο τις δύο πλευρές δηλαδη τους αναρχικούς και τους μπολσεβίκους.

Την 1 του Μάρτη ,1921,η ναυτική βάση της Κροστάνδης στο νησί Κοτλίν, κάπου 25
μίλια έξω απ’ τις ακτές τις Πετρούπολης, υιοθέτησε ένα πρόγραμμα πολιτικών κι
οικονομικών αιτημάτων που συνίστατο σε 15 θέσεις-ένα πρόγραμμα που βρισκόταν σε
φανερή αντίθεση με τον έλεγχο του Σοβιετικού κράτους απ’ το Κόμμα των Μπολσεβίκων.
Σχεδόν αμέσως οι Μπολσεβίκοι αποκήρυξαν την εξέγερση σα μια «συνωμοσία
Λευκοφρουρών»,σα μια ακόμα δήθεν απόπειρα στη σειρά των αντεπαναστατικών
συνωμοσιών που έπληξαν το Σοβιετικό καθεστώς στη διάρκεια των τριών χρόνων του
εμφυλίου που προηγήθηκαν. Σε λιγότερο από 3 βδομάδες αργότερα, στις 17 του Μάρτη
,η Κροστάνδη καταπνίγηκε στο αίμα από μια επίθεση επίλεκτων μονάδων του Κόκκινου
Στρατού. Η εξέγερση τη Κροστάνδης ,φαινομενικά ήταν τίποτα παραπάνω από ένα
περαστικό επισόδειο της πικρής ιστορίας του εμφυλίου πολέμου. Μπορούμε όμως τώρα
να πούμε ότι η εξέγερση της Κροστάνδης σημάδεψε το οριστικό τέλος της ίδιας της
Ρώσικης επανάστασης. Πραγματικά ,ο χαρακτήρας κι η σημασία της εξέγερσης ήταν
μοιραίο ν’ αποτελέσουν θέματα οξύτατων αντιμαχιών μέσα στους κόλπους της
διεθνούς αριστεράς ,στα χρόνια που έμελλε ν’ ακολουθήσουν. Σήμερα, παρόλο που
έχει εμφανιστεί μια ολόκληρη νέα γενιά επαναστατών-μια γενιά που είναι εντελώς
απληροφόρητη για τα γεγονότα αυτά-το «πρόβλημα της Κροστάνδης» δεν έχει χάσει
τίποτα από την σημασία του και την οξύτητα του. Γιατί η εξέγερση τηε Κροστάνδης
έβαλε πολύ βασικά προβλήματα :τη σχέση ανάμεσα στις λεγόμενες «μάζες» και τα
κόμματα τα οποία ισχυρίζονται ότι μιλάνε στο όνομα τους και στη φύση του
κοινωνικού συστήματος που επικρατεί στη σημερινή Σοβιετική Ένωση. Ουσιαστικά , η
εξέγερση της Κροστάνδης παραμένει μια διαρκής πρόκληση απέναντι στη Μπολσεβίκικη
αντίληψη για την ιστορική αποστολή ενός κόμματος και στην θεώρηση της Σοβιετικής
Ένωσης σαν «εργατικό» ή «σοσιαλιστικό» κράτος.
Οι ναύτες της Κροστάνδης δεν ήταν κανένα συνηθισμένο στρατιωτικό σώμα. Ήταν οι
περίφημοι «κόκκινοι ναύτες» του 1905,1917 και του εμφυλίου πολέμου. Κατά κοινήν
ομολογία (ως ότου ν’ αναθεωρήσουν οι Μπολσεβίκοι την ιστορία μετά την εξέγερση )
οι ναύτες της Κροστάνδης θεωρούνταν σαν τα πιο πιστά και και πολιτικοποιημένα
στρατιωτικά στοιχεία του νεοεγκαθιδρυμένου Σοβιετικού καθεστώτος. Η ασθενική
απόπειρα του Τρότσκυ να διασύρει τη ν υπόληψη τους στα μετέπειτα χρόνια,
υπαινισσόμενος ότι «νέα» κοινωνικά στρώματα (πιθανόν αγρότες)είχαν
αντικαταστήσει τους αυθεντικούς κόκκινους ναύτες(πιθανόν εργάτες) στην Κροστάνδη
,στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, δεν αξίζει ούτε την περιφρόνηση μας.
Ανεξάρτητα απ’ το αν οι κάτοικοι της ήταν «εργάτες» ή «αγρότες»-και τα δυο είδη
υπήρχαν σε ποικίλους αριθμούς στη ναυτική βάση – η Κροστάνδη υπήρξε από παλιά η
εστία της επανάστασης. Οι ζωντανές της παραδόσεις κι η στενή της επαφή της με
την «Κόκκινη Πετρούπολη», χρησίμεψαν στο να μεταβάλουν σ’ επαναστάτες ανθρώπους
από’ όλα σχεδόν τα κοινωνικά στρώματα. Σ την πραγματικότητα, η Κροστάνδη είχε
εξεγερθεί σαν αποτέλεσμα ενός απεργιακού κινήματος που ξέσπασε στην Πετρούπολη,
μιας κοντινής εξέγερσης του προλεταριάτου της Πετρούπολης. Δεν μπορεί να
τονιστεί υπερβολικά το ότι τα αιτήματα των ναυτών της Κροστάνδης διατυπώθηκαν
μέσα στο φρούριο ενός απομονωμένου νησιού στον κόλπο της Φινλανδίας•
αναπτύχθηκαν σαν αποτέλεσμα της στενής επαφής ανάμεσα στη ναυτική βάση και στους
ξεσηκωμένους εργάτες της Πετρούπολης ,των οποίων τα αιτήματα εξέφραζε βασικά το
πρόγραμμα των 15 θέσεων. Όπως υποχρεώθηκε ν ’αναγνωρίσει ο Ισαάκ Ντώϊτσερ ,η
αποκήρυξη της εξέγερσης της Κροστάνδης απ’ τους Μπολσεβίκους σα «συνωμοσία
Λευκοφρουρών» ήταν απλώς αστήρικτηΜια ματιά δείχνει ότι τα πολιτικά αιτήματα περιστρέφονταν γύρω απ΄ τη σοβιετική
δημοκρατία :νέες εκλογές στα σοβιέτ, ελευθερία του λόγου για τους Αναρχικούς και
τα Αριστερά Σοσιαλιστικά κόμματα, ελεύθερα εργατικά συνδικάτα και γεωργικές
οργανώσεις, απελευθέρωση των Αναρχικών και Σοσιαλιστών πολιτικών κρατούμενων. Τα
οικονομικά και θεσμικά αιτήματα συγκεντρώνονταν στη χαλάρωση των αυστηρών
εμπορικών περιορισμών που επιβλήθηκαν στην περίοδο του «Πολεμικού
Κομμουνισμού».

Ίντα Μετ "Η κομμούνα της Κροστάνδης" 

Απέραντη χαρά κατέλαβε τους λευκοφρουρούς όλου του κόσμου όταν στις 2 του Μάρτη έφτασε στο εξωτερικό η είδηση ότι οι ναύτες της Κρονστάντης είχανε ξεσηκωθεί εναντίον της κυβέρνησης των Σοβιέτ.

«Εγώ σε έφτιαξα, εγώ θα σε σκοτώσω», τέτοια ήταν η λεζάντα κάτω από ένα σκίτσο που είχε δημοσιευτεί σε ένα λευκό Φύλλο του Παρισιού και που παράσταινε ένα κρεμανταλά ναύτη να στρέφει το πιστόλι του εναντίον του Τρότσκι: «Οι απαίσιοι ναύτες της Κρονστάντης πούχαν φέρει την επανάσταση σ’ όλες τις γωνιές της Ρωσίας, οι λυσσασμένοι εχθροί της μπουρζουαζίας αποσπάστηκαν από την κυβέρνηση των Σοβιέτ. Πάνω σε ποιον θα στηριχτεί από δω και πέρα;». Να τι επαναλάβαιναν όλα τα πιθανά και απίθανα όργανα της ρωσικής αντεπανάστασης. Και όχι λίγα απ’ αυτά προβλέπανε κιόλας το τέλος της κυβέρνησης των Σοβιέτ. Ωστόσο τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα περίμεναν. Αυτοί που προβάλανε υπερήφανα το ξεσήκωμα της Κρονστάντης καταφύγανε στη χώρα της Χαναάν, στη Φινλανδία, όπου οι τάφοι των 30.000 προλετάριων των δολοφονημένων από τους Φινλανδούς λευκοφρουρούς αρχίζουν να χορταριάζουν, εγκαταλείψανε τους ναύτες στα επαναστατικά δικαστήρια της Ρωσίας των Σοβιέτ. Ωστόσο η βίαιη συντριβή αυτής της ανταρσίας δεν εξάλειψε την σημασία της. Ο αληθινός χαρακτήρας του ξεσηκωμού της Κρονστάντης δεν φωτίζει μόνο την τωρινή κατάσταση στη Ρωσία, φωτίζει σύγκαιρα κι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της παγκόσμιας επανάστασης γενικά: το πρόβλημα των σχέσεων του Κομμουνιστικού Κόμματος με τη μάζα του προλεταριάτου και τη μορφή της δικτατορίας: δικτατορία του κόμματος ή ταξική δικτατορία (για να χρησιμοποιήσουμε τη συνηθισμένη και άλλωστε όχι σωστή φόρμουλα).

1. Το ξεσήκωμα

Το ξεσήκωμα της Κρονστάντης δεν ήτανε τοπικό γεγονός, μ’ όλο που έφερνε φυσικά πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συνίστανται πρώτα πρώτα σε τούτο: ότι το ξεσήκωμα δεν το προκάλεσε μια πάρα πολύ μεγάλη υλική αθλιότητα. Οι ναύτες της Κρονστάντης ζούνε καλύτερα από τον άλλο στρατό ή την εργατική τάξη, είναι καλοντυμένοι και οι υλικοί όροι διαβίωσης που τους προσφέρθηκαν ξεπερνούν το δίχως άλλο το μέσο όρο διαβίωσης του ρωσικού προλεταριάτου. Η τοπική δυσαρέσκεια των ναυτών είχε κατά πρώτο λόγο για στόχο της την πειθαρχία και την τάξη και που είχε εγκαθιδρύσει η κυβέρνηση των Σοβιέτ. Πράγμα που επιβεβαιώθηκε εκφραστικά από το κεντρικό όργανο των λευκοφρουρών. «Οι Τελευταίες Ειδήσεις» του Μιλιουκόβ που γράφει, σύμφωνα με τα λεγόμενα ενός φυγάδα ναύτη, πως η δυσαρέσκεια είχε κιόλας εκδηλωθεί τον περασμένο χρόνο κι ότι είχε προκληθεί από τα ριζικά μέτρα της σοβιετικής κυβέρνησης για το σταμάτημα της αποσύνθεσης του στόλου. Παντού, μα ιδιαίτερα στη Ρωσία, οι ναύτες υπήρξαν ανέκαθεν στοιχείο απειθάρχητο και με κλίση στις υπερβασίες. Αυτό είναι μοιραίο επακόλουθο της ζωής τους και της οργανικής ένωσης που δημιουργείται ανάμεσα σ’ αυτούς και τα καράβια τους: δεν προλαβαίνουμε να βγούνε στη στεριά κι αμέσως σαλπάρουνε.

Εξ αιτίας αυτού του πνεύματος απειθαρχίας και από το μεγάλο αριθμό με ανώτερη ειδίκευση εργατών απ’ όπου προέρχονται, οι ναύτες της Κρονστάντης έπαιξαν στις δυό επαναστάσεις του 1905 και του 1917 ρόλο εξαιρετικό σαν φορέας καταστροφής του αστικού κράτους. Αυτοί οι εργάτες με ανώτερη ειδίκευση αποτελούσανε μέσα στο στόλο κάτι σαν ηθική συνδετική ύλη μεταβάλλοντας το πνεύμα της απειθαρχίας της μάζας σε επαναστατικό παράγοντα.

Όμως αυτά τα προλεταριακά επαναστατικά στοιχεία εξασθένησαν σημαντικά τα τρία τελευταία χρόνια. Τα παλιά πληρώματα της Κρονστάντης έδωσαν στην κυβέρνηση των Σοβιέτ ολόκληρες χιλιάδες μαχητές που σ’ όλες τις στρατιές, σ’ όλες τις υπηρεσίες κρατήσανε τον πιο δοξασμένο ρόλο στην υπεράσπιση και την ανοικοδόμηση της Σοβιετικής Ρωσίας. Έτσι δεν έμεινε στην Κρονστάντη παρά ένα ασήμαντο μέρος από αυτούς τους παλιούς αγωνιστές που όλοι κρατάνε τώρα πόστα διοικητικά, αποτελούνε την κομμουνιστική θωράκιση του στόλου, κι είναι ενάντια σ’ αυτούς που ξεσηκώθηκαν τα καινούργια πληρώματα. Από πού στρατολογούνται τα πληρώματα του στόλου; Από το γεγονός ότι η Φινλανδία κι οι Βαλτικές χώρες δεν ανήκουνε πια στη Ρωσία, μένει μόνο η Νότια Ρωσία και οι ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Έτσι στην πλειονότητά του το ναυτικό αποτελείται από ουκρανικά χωρικά στοιχεία. Πρωτύτερα οι ειδικευμένοι ναύτες ήτανε κυρίως εργάτες μεταλλουργοί. Η ανάγκη να διατηρηθούν αυτοί οι εργάτες στην πολεμική βιομηχανία είχε για επακόλουθο πολλούς νεαρούς αστούς, που λόγω του πολέμου ή της επανάστασης είχαν αναγκαστεί να διακόψουνε τις σπουδές τους στις ανώτερες τεχνικές σχολές, να τους τραβήξει ο στόλος με τους σχετικά καλούς όρους που τους πρόσφερε. Αν προσθέσουμε ακόμα ότι η Κομμουνιστική Οργάνωση της Πετρούπολης είχε πολύ εξασθενήσει με την αναχώρηση δεκάδων χιλιάδων μελών της που ήτανε κυριολεκτικά φρουροί της Επανάστασης σ’ όλες τις γωνιές της Ρωσίας, καταλαβαίνουμε γιατί η εργασία πολιτικής διαπαιδαγώγησης των ναυτών είχε πάθει μεγάλη ζημιά. Τέλος πρέπει να πούμε πως οι ναύτες της Κρονστάντης έχουνε μια πολύ ζωηρή αίσθηση της δύναμής τους. Ακτινοβολούν ακόμα το φωτοστέφανο του επαναστατικού παρελθόντος τους, κρατούνε τις πύλες της Πετρούπολης, το νησάκι τους είναι η Ελιγολάντη της επαναστατικής Ρωσίας. Αυτές είναι οι τοπικές ιδιομορφίες που κάνανε δυνατό το ξεσήκωμα της Κροντάντης και του έδωσαν το ιδιότυπο χρώμα του. Κατά τρόπο γενικό και σε πρώτη γραμμή, είναι η δυσαρέσκεια του χωρικού, του Ουκρανού χωρικού, που εκδηλώθηκε σ’ αυτήν την ανταρσία. Υστερα απ’ την απόκρουση των εχθρών, οι περισσότεροι ναύτες είχανε φύγει με άδεια για τα σπίτια τους. Παντού είχανε ακούσει πως δεν υπήρχε πια κίνδυνος από τη μεριά των λευκοφρουρών και παντού τους ξάφνιαζαν τα παράπονα για τις επιτάξεις τροφίμων. Στην Ουκρανία τους μιλήσανε για την ανελέητη πάλη της κυβέρνησης των Σοβιέτ ενάντια στις συμμορίες που λεηλατούνε, καίνε, κόβουνε τις σιδηροδρομικές γραμμές κάτω από την αναρχική σημαία του Μάχνο. Σε ένα άρθρο που έγραψε ένας ναύτης φυγάδας στην εφημερίδα του Μιλιουκόβ για να χαρακτηρίσει το ξεσήκωμα της Κρονστάντης, αναγνωρίζει ανοιχτά ότι οι εκκλήσεις του Μάχνο στη λεηλασία άρεσαν πολύ στους ναύτες που ανταποκρίνονταν άλλωστε με τον τρόπο τους (Φύλλο 17 Μάρτη 1921). Χαρακτηριστικό γεγονός είναι ότι τέσσερα μέλη της «Επαναστατικής Επιτροπής» της Κρονστάντης είναι παιδιά Ουκρανών χωρικών και ο σημαντικότερος απ’ αυτούς, ο Πετριτσένκο, είχε επονομαστεί «Πετλιούρα» από τους φίλους του.

Ο χωρικός πιστεύει πως δεν έχει πια τίποτε να φοβάται από τους φεουδαλικούς γαιοκτήμονες. Αυτός απαιτεί τώρα από την κυβέρνηση των Σοβιέτ να τον ελαφρώσει από τα βάρη του. Η ίδια τάση είχε το αντίχτυπό της στο νησάκι της Κρονστάντης. Το χωριατόπαιδο, που κρατιόταν εκεί κάτω πάνω στο καράβι του σε τάξη αυστηρή, είδε στους κομμουνιστές γενικά, ανθρώπους που απαιτούσαν απ’ αυτόν υπακοή και πειθαρχία όταν καμιά ναυτική μοίρα της Αντάντ δεν φαινότανε πια στον ορίζοντα. Και οι κομμουνιστές που του επιβάλλουνε πειθαρχία και τάξη είναι οι ίδιοι εκείνοι που ζητάν από το χωρικό το στάρι του. Από το άλλο μέρος ο ναύτης της Κρονστάντης νιώθει σαν γεννημένος επαναστάτης, δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να βοηθήσει τον καπιταλιστή, τον τσαρικό στρατηγό ή το μεγαλογαιοκτήμονα να ξαναποκτήσει την κυριαρχία του. Η διαμαρτυρία του για τα βάρη που επιβάλλονται στους χωρικούς, καθώς και για την επαναστατική πειθαρχία και τάξη, δεν είναι κατά τη γνώμη του εκδήλωση τάσεων αντεπαναστατικών. Αντίθετα, δεν είναι, σκέφτεται, παρά μια επέκταση της Οκτωβριανής Επανάστασης. «Εμείς την κάναμε αυτή την επανάσταση, εμείς ανακηρύξαμε την εξουσία των Σοβιέτ, κι ωστόσο ποιος την ασκεί την εξουσία; Το Κομμουνιστικό Κόμμα. Είναι τα Σοβιέτ που πρέπει να κρατούν και να ασκούν την εξουσία, είναι ολόκληρη η μάζα. Πρέπει να θεμελιώσουμε την πραγματική εξουσία των Σοβιέτ». Αυτή η τάση είχε προσδιοριστεί από τη δημόσια συζήτηση που έχει καταπιαστεί τώρα με όλα τα ζητήματα που έχουνε συσσωρευτεί στους κόλπους του Κόμματος μέσα στα τρία πολεμικά χρόνια. Στον Τύπο και στις κομμουνιστικές συγκεντρώσεις λεγόταν ανοιχτά πως μέσα σε πολλά χρόνια αγώνα η οργάνωση των Σοβιέτ είχε μολυνθεί από στοιχεία παρασιτικογραφειοκρατικά. Γινότανε συχνά λόγος για την ανάγκη να εκκαθαριστεί το Κόμμα από τα αριβιστικά του στοιχεία. Η Κρονστάντη τα έχει ακούσει όλα αυτά και η ψυχολογία των ναυτών, η ουσιαστικά χωρική, όμως μεταμορφωμένη από τις βιοτικές συνθήκες, τα πήρε αυτά τα ψεγάδια σαν κάτι σύμφυτο με τη Ρωσία των Σοβιέτ.

Σ’ αυτή τη γενική αντίληψη υπάρχει ένα μίγμα αναρχισμού, που αποκρούει κάθε γραφειοκρατία και κάθε συγκεντρωτισμό, σοσιαλεπαναστατισμού και συνδικαλισμού, που υποστηρίζει πως ο εργάτης, το ίδιο όπως και ο χωρικός, είναι κύριος των προϊόντων του. Ολες αυτές οι τάσεις συγκεφαλαιώθηκαν στη διεκδίκηση της επανεκλογής των Σοβιέτ, επανεκλογής που θα τα ελευθέρωνε από την επίδραση του Κομμουνιστικού Κόμματος και κάθε κόμματος γενικά. Η συνδικαλιστική πλευρά γοήτευσε ένα μέρος από τους εργάτες της Κρονστάντης για τους οποίους η άμεση κυριαρχία του προλεταριάτου πάνω σ’ όλα τα εργοστάσια σημαίνει οικειοποίηση από τον εργάτη του προϊόντος της εργασίας του, το νόμιμο δικαίωμα να ανακουφίζει την ανέχειά του πουλώντας τα όργανα εργασίας και ενδεχόμενα τα προϊόντα του. Πέρα από αυτό οι άνθρωποι της Κρονστάντης δεν ένιωθαν απομονωμένοι. Είχαν ακούσει να γίνεται λόγος για αγροτικά κινήματα γύρω από τα οποία κυκλοφορούσαν υπερβολικές φήμες (έπαιρναν λευκές εφημερίδες από την Φινλανδία). Είχαν ακούσει για την ανέχεια και τις απεργίες που έκαναν θραύση στην Πετρούπολη, ανάμεσα στους εργάτες που περίμεναν μια ανακούφιση της θέσης τους ύστερα από το τέλος του πολέμου. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα οι παράνομες οργανώσεις των σοσιαλεπαναστατών της δεξιάς και της αριστεράς, των αναρχικών, των μενσεβίκων και – ολότελα στο αθέατο παρασκήνιο των ναυτών – η μοναρχοαντεπαναστατική συνωμοσία του διοικητή του πυροβολικού Κοζλόβσκι όλες αυτές οι οργανώσεις κινήθηκαν δραστήρια. Οι ναύτες δεν σκεφτόντανε να ξεσηκωθούν. Οργάνωσαν θυελλώδεις συγκεντρώσεις όπου συναντήθηκαν με τον επίτροπο του στόλου Κούζμιν που πολύ τον εκτιμούσαν, καθώς και με τον Ζηνόβιεφ. Τη μέρα του ξεσηκωμού ο Καλίνιν, πρόεδρος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής, που τον μεταχειρίστηκαν με το μεγαλύτερο σεβασμό, τους μίλησε στην πλατεία της Άγκυρας στην Κρονστάντη. Το μεσημέρι οι αντιπρόσωποι των ναυτών συνήλθαν για να συζητήσουνε πάνω στην επανεκλογή του Σοβιέτ. Πάνω στη συζήτηση έφτασε η είδηση πως μεγάλα στρατιωτικά αποσπάσματα βάδιζαν εναντίον τους. Αυτό δεν ήτανε παρά προβοκάτσια, το μέσο που είχαν διαλέξει οι σοσιαλεπαναστάτες ή μάλλον οι μοναρχικοί για να μετατρέψουνε τη σύγκρουση σε ένοπλη ρήξη. Για να εξασφαλιστούν από κάθε αιφνιδιασμό, οι ναύτες βγάλανε περίπολα. Μα τους υποβάλανε έντεχνα την ιδέα πως αυτό ήταν ολότελα άχρηστο, πως το Σοβιέτ της Πετρούπολης θα χτυπούσε παρ’ όλα αυτά επειδή οι κομμουνιστές δεν ήθελαν να δεχτούν την επανεκλογή. Πρέπει, τους έλεγαν, να πάρετε εχέγγυα για την επανεκλογή των Σοβιέτ στην Πετρούπολη συλλαμβάνοντας τους κομμουνιστές και μη επιτρέποντας πια σε κανέναν από την Πετρούπολη να έρθει στην Κρονστάντη. Οι ναύτες αποκλείουν την Πετρούπολη και συλλαμβάνουν τους κομμουνιστές. Ο αγώνας έχει αρχίσει. Η κυβέρνηση των Σοβιέτ δεν μπορούσε φυσικά να ανεχτεί τη σύλληψη των αντιπροσώπων της, την κατάληψη από τους εξεγερμένους του φρουρίου που φυλάει τις προσβάσεις της Πετρούπολης. Ο ραδιοτηλεγραφικός σταθμός του θωρηκτού «Πετροπαύλος» στέλνει κρυπτογραφικά τηλεγραφήματα στο Ρεβάλ και την Φινλανδία. Είναι ολοφάνερο πως υπάρχει στην Κρονστάντη ένα επιτελείο για το οποίο η επανεκλογή των Σοβιέτ δεν είναι παρά πρόσχημα και το οποίο είναι ικανό να παραδώσει την Κρονστάντη στην Αντάντ. Οι λευκοφρουροί της Φινλανδίας προσπαθούν να αποκαταστήσουν επαφή με την Κρονστάντη. Η κυβέρνηση των Σοβιέτ διατάζει τους ναύτες να καταθέσουνε τα όπλα, μα αυτοί ελπίζουνε πως το παράδειγμά τους θα το ακολουθήσουνε στην Πετρούπολη και στη Μόσχα. Οι αρχηγοί τους τους υπόσχονται πως σε μερικές μέρες η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να κάνει καινούργιες εκλογές που θα οδηγήσουν σε μια ακομμάτιστη κυβέρνηση των Σοβιέτ που θα βάλει τα πάντα στη θέση τους και θα υποστηρίξει όλο τον κόσμο. Ο χωρικός δεν θα δίνει πια τα προϊόντα του και ο εργάτης δεν θα πεινάει πια. Τέλος οι ναύτες είναι βέβαιοι ότι, ύστερα από το ξεσήκωμά τους εναντίον της κυβέρνησης των Σοβιέτ, θάχουνε να δώσουνε λόγο για τις πράξεις τους και γι’ αυτό είναι άκαμπτοι στην αντίστασή τους. Μα η κυβέρνηση δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Δεν το μπορεί για τον απλό λόγο πως όταν θ’ αρχίσουνε να λυώνουν οι πάγοι στον Φινλανδικό κόλπο και στο Νέβα, οι αντεπαναστάτες θα μπορούν να σπρώξουνε τους ναύτες στην άμεση πάλη εναντίον της Πετρούπολης. Και η μοίρα τραβάει το δρόμο της: ο γόρδιος δεσμός θα κοπεί με το σπαθί. Τα φερμένα από το μέτωπο στρατεύματα, οδηγούμενα από το τάγμα κρούσης των ερυθρών δόκιμων διοικητών και των αντιπροσώπων στο Συνέδριο του Κόμματος, περνάνε μια νύχτα πάνω στον πάγο του κόλπου της Φινλανδίας που αρχίζει κιόλας να τρίζει. «ποτέ ακόμα το πεζικό δεν πολέμησε με πολιτικά καράβια πάνω στον πάγο», φωνάζανε οι στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού. Το παράδειγμα του Βοροσίλοβ, του Ζατόνσκι, του Μπούμπνοβ κλπ., το παράδειγμα των δόκιμων αξιωματικών παρέσυρε τα στρατεύματα και στο σκάσιμο της μέρας βρισκόντουσαν πάνω στη στέρη γη της Κρονστάντης μέσα στη φωτιά των οδομαχιών με τους εξεγερμένους. Η αντίσταση υπήρξε λυσσασμένη, όχι όμως όσο θα μπορούσε να είναι με τα μέσα που είχε στη διάθεσή της η Κρονστάντη. Τις τελευταίες μέρες η πίστη στη νίκη είχε κλονιστεί ανάμεσα στους ναύτες και πολύ πιθανό ακόμα και η πίστη στο δίκαιο της υπόθεσής τους.

Αυτό κυρίως γιατί η αντεπανάσταση, στην αρχή μασκαρεμένη πίσω από το προσκήνιο, αποκαλύπτονταν ολοένα και περισσότερο. Ο σοσιαλεπαναστάτης Τσερνόβ υπέβαλε στους ναύτες το αίτημα για τη Συντακτική. Από τη Φινλανδία φτάσανε σαν αντιπρόσωποι του Ερυθρού Σταυρού ατόφιοι Ρώσοι λευκοφρουροί με επικεφαλής της τον πλοίαρχο Γουϊλκινς που οι παλιοί ναύτες τόνε γνωρίζανε σαν τύραννο του στρατιώτη και που είχε μπορέσει να ξεφύγει από την εκδίκησή τους στο 1917 φεύγοντας στο εξωτερικό. Όλα αυτά φωτίσανε τη μάζα και υποσκάψανε την εμπιστοσύνη της στο δίκαιο της υπόθεσής της. Οι άνθρωποι του Κοζλόβσκι ζητούσαν ολοένα και πιο ανοιχτά υπακοή στις διαταγές τους γιατί χωρίς πειθαρχία η άμυνα των θέσεων δεν μπορούσε να εξασφαλιστεί. Οι σπιούνοι τους από την Πετρούπολη τους πληροφορούσανε πως το ξεσήκωμά τους όχι μόνο δεν είχε παρασύρει τους εργάτες, μα αντίθετα τους είχε εξαιρετικά ψυχράνει, έτσι που ακόμα και τα εργοστάσια όπου είχε γίνει ζύμωση είχανε ξαναρχίσει τη δουλειά ακούγοντας το κανόνι της Κρονστάντης. Τότε η Κρονστάντη καταλήφθηκε με έφοδο. Καθώς θαβόντανε κιόλας οι νεκροί, οι λευκές εφημερίδες του Παρισιού, του Βερολίνου και της Πράγας άρχισαν να φτάνουνε στη Ρωσία και φάνηκε τότε πόσο δίκιο είχε η κυβέρνηση των Σοβιέτ να μη θεωρήσει την εξέγερση σαν το αρχίνισμα της «τρίτης επανάστασης», μα απλά και μόνο να τη στιγματίσει σαν μια καινούργια απόπειρα αντεπαναστατικής επίθεσης.

2. Το καινούργιο σχέδιο της αντεπανάστασης

Μόλις οι Ρώσοι αντεπαναστάτες πήρανε τα νέα του ξεσηκωμού, ξέχασαν την άβυσσο που τους χωρίζει από τη Κρονστάντη. Ο Σαβίνκοφ, ο βοηθός του Κερένσκυ που έσφαξε 16.000 χωρικούς και εργάτες στο μέτωπο της Γαλικίας όταν αυτοί αρνήθηκαν να πάρουνε μέρος στην εγκληματική επίθεση του Ιούνη του 1917, ο Σαβίνκοφ στην εφημερίδα του της Βαρσοβίας «Ζβομπόντα», που βγαίνει με λεφτά της πολωνικής κυβέρνησης, καυχιότανε μ’ αυτά τα λόγια (Φύλλο της 24 του Φλεβάρη): «Αγωνίζομαι ενάντια στους μπολσεβίκους, αγωνίζομαι στο πλευρό εκείνων που τους έχουν ήδη πολεμήσει, με τον Κολτσάκ, τον Ντενίκιν, τον Βράγγελ, ακόμα και με τον Πετλιούρα, όσο παράξενο κι αν μπορεί να φαίνεται αυτό». Ο Σαβίνκοφ, ο φίλος του Μπαλάχοβιτς, ο ήρωας των αντεβραϊκών πογκρόμ της Λευκορωσίας, γράφει στην εφημερίδα του πως οι ναύτες της Κρονστάντης ξεπλύνανε όλες τις αμαρτίες τους με το τελευταίο ξεσήκωμά τους. «Όταν το καταδρομικό «Αβρόρα» ρίχνει πάνω στην Πετρούπολη (είδηση υποβολιμαία) αυτό είναι εκδήλωση μεταμέλειας για το έγκλημα που έκανε στις 25 του Οκτώβρη 1917 ρίχνοντας πάνω στο Χειμερινό Ανάκτορο όπου έδρευε η κυβέρνηση Κερένσκι».

Το «Ρουλ» του Βερολίνου, όργανο της δεξιάς πτέρυγας του καντέτικου κόμματος γράφει: «Το ξεσήκωμα της Κρονστάντης είναι ιερό γιατί είναι ένα ξεσήκωμα εναντίον της ιδέας της Νοεμβριανής επανάστασης». Στο Παρίσι ο Σύνδεσμος των Ρώσων Βιομηχάνων και Χρηματιστών, όταν έμαθε τα νέα της Κρονστάντης, έκρινε πως δεν έπρεπε να ανησυχεί για τις εξτρεμιστικές διεκδικήσεις, αιτία πρωταρχική της ανταρσίας, επειδή, μόνο ουσιαστικό σημείο, «οι ναύτες ήταν υπέρ της ανατροπής της κομμουνιστικής κυβέρνησης». («Τελευταίες Ειδήσεις») του Παρισιού της 8 του Μάρτη).

Οι ρωσικές τράπεζες, έχοντας επικεφαλής τους τον τσαρικό πρώην υπουργό των Οικονομικών Κοκόβτσεβ, άρχισαν να συγκεντρώνουν χρήματα για την Κρονστάντη. Ο Γκουτσκόβ, αρχηγός του ιμπεριαλιστικού κόμματος, ήρθε σ’ επαφή με την αγγλική και αμερικανική κυβέρνηση για να πάρει τρόφιμα.

Η γαλλική και η αμερικανική κυβέρνηση παραγγείλανε αμέσως στους πράκτορές τους στο Έλσιγκφορς και στην Εσθονία να βάλουν όλα τους τα δυνατά για να βοηθήσουνε με τρόφιμα τους στασιαστές της Κρονστάντης.

Οι αντεπαναστάτες αντιληφθήκανε με ασυνήθιστη σαφήνεια και ευρύτητα πνεύματος τη βαθειά σημασία των γεγονότων της Κρονστάντης. Το όργανο του Μιλιουκόβ «Τελευταίες Ειδήσεις» καθώς και η «Κοινή Υπόθεση» του Μπούρτζεβ δεν περιοριστήκανε να δώσουν αμέσως και κατηγορηματικά την υποστήριξή τους στους ναύτες της Κρονστάντης μα και καταστρώσανε παρευθύς ολόκληρο τακτικό σχέδιο για την αποδοχή των διεκδικήσεων της Κρονστάντης. Η ουσία αυτής της τακτικής βρισκότανε στην αναγνώριση του γεγονότος πως κάθε αντεπαναστατική επίθεση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία όταν ενεργεί ανοιχτά με τις δυνάμεις της Αντάντ και τους ανθρώπους του παλιού καθεστώτος και έχει επικεφαλής της εκπρόσωπους των μεγαλογαιοκτημόνων και της κεφαλαιοκρατίας. Οι λαϊκές μάζες δεν πιστεύουνε στις αγνές και αφιλόκερδες προθέσεις των Συμμάχων. Γιατί ξέρουνε πολύ καλά πως όταν οι συμμαχικές δυνάμεις βαδίζουν εναντίον της Ρωσίας των Σοβιέτ το κάνουνε με την πρόθεση να την μετατρέψουνε σε αποικία.

Η αιτία της ήττας του Ντενίκιν, του Κολτσάκ κτλ., συνίσταται κατά τον Μιλιουκόβ κυρίως σε τούτο, ότι σαν εκπρόσωποι της τάξης των ευγενών προκαλούσαν την αποστροφή των χωρικών. Το πρώτο συμπέρασμα που βγάζει ο Μιλιουκόβ απ’ αυτό το γεγονός είναι ότι το αντεπαναστατικό κίνημα θα μπορούσε να νικήσει στη Ρωσία μόνο αν προέλθει από το εσωτερικό και είναι απαλλαγμένο, τουλάχιστον φαινομενικά, από κάθε φεουδαλική τάση. Μα με βάση τα γεγονότα της Κρονστάντης ο Μιλιουκόβ κάνει ένα δεύτερο βήμα: αναγνωρίζει πως ούτε για τους χωρικούς, ούτε για τους εργάτες και τους στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού η διεκδίκηση της Συντακτικής δεν αποτελεί πια δύναμη έλξης. Οι ναύτες ξεσηκώθηκαν στ’ όνομα της αληθινής εξουσίας των Σοβιέτ, μα σύγκαιρα φωνάξανε: Κάτω οι κομμουνιστές! Αυτό το «Κάτω οι κομμουνιστές!» κάνει να δεχτεί ο Μιλιουκόβ την «αληθινή εξουσία των Σοβιέτ».

Με την πτώση της κομμουνιστικής κυβέρνησης θα πέσει και η μοναδική δύναμη που υποστηρίζει τη Ρωσία των Σοβιέτ στην πάλη τους ενάντια στο παγκόσμιο κεφάλαιο, η μόνη δύναμη που μπορεί, προπαντός τώρα που έχει κερδίσει την ειρήνη, να ξαναφέρει την κανονική ζωή, η μόνη δύναμη που μπορεί σαν το πιο ώριμο τμήμα της μάζας των χωρικών και του επαναστατικού προλεταριάτου να οδηγήσει το καράβι μέσα απ’ όλες τις ξέρες και να εξασφαλίσει τέλος το έργο της επανάστασης. Σοβιέτ χωρίς κομμουνιστές δεν θα αντιπροσώπευαν άλλο από τις διστακτικές εργατικές μάζες τις κουρασμένες και διασκορπισμένες και θ’ αναγκαζότανε ν’ αφήσουνε να ενεργούν ανεξέλεγκτα όλες οι αστικές δυνάμεις που τις είχε κάτω από τον πιο αυστηρό έλεγχο η κυβέρνηση των κομμουνιστικών Σοβιέτ. Οι αντεπαναστάτες εμιγκρέδες θ’ άρχιζαν να συρρέουν στη Ρωσία, να κατακλύζουνε με πράκτορές τους ολόκληρο το διοικητικό μηχανισμό αυτών των ακομμάτιστων Σοβιέτ και θα εκπορθούσανε πραγματικά την εξουσία. Και τότε θ’ αρχόταν η στιγμή να δοθούνε σ’ αυτή την πραγματική δύναμη οι νομικές μορφές που η αντεπανάσταση θα έκρινε αναγκαίες. Το όργανο του Μιλιουκόβ προχωρεί ακόμα και σε μια πολεμική μ’ ένα σοσιαλεπαναστάτη θεωρητικό, ως το σημείο να υπερασπίζεται τα Σοβιέτ όχι μόνο σαν όργανα διοίκησης μα και σαν κυβερνητική εξουσία: «Τα Σοβιέτ δεν είναι μόνο όργανα συμβουλευτικά ή νομοθετικά, είναι και όργανα της κρατικής εξουσίας στο σύνολό της. Και μόνο σαν τέτοια μπορούνε ν’ αντικαταστήσουνε το μπολσεβίκικο κράτος και ν’ αποτελέσουνε τη βάση μιας πιο ομαλής οργάνωσης των επαρχιών χωρίς να ξεκόψουνε με τον πληθυσμό. Είναι αυτονόητο πως θα μπορούσανε να εκπληρώσουν αυτόν το βιώσιμο ρόλο, μόνο ύστερα από την επανεκλογή τους». (Φύλλο της 8 του Μάρτη του 1921).

Ο Μιλιουκόβ, ιδρυτής και ιδεολογικός ηγέτης του φιλελεύθερου καντέτικου κόμματος, που έδειχνε να είναι τυφλός δογματικός του ευρωπαϊκού κοινοβουλευτισμού, κατάλαβε ότι με τη συντριβή του Κομμουνιστικού Κόμματος θα καταστρεφόταν η μόνη δύναμη για τη διατήρηση της Ρωσίας σαν μεγάλου παγκόσμιου επαναστατικού παράγοντα. Η Σοβιετική Ρωσία δίχως τη δικτατορία των κομμουνιστών θα γίνει λεία της αντεπανάστασης. Υποδείχνει λοιπόν σαν αποφασιστικό στόχο για την αντεπανάσταση την εκμηδένιση του Κομμουνιστικού Κόμματος καθώς ξεφωνίζει: «Μην απωθείτε τις εργατικές και αγροτικές μάζες με διεκδικήσεις επιστροφής στις μορφές του αστικού κράτους. Ελάχιστα ενδιαφέρει η μορφή, εκείνο που ενδιαφέρει είναι το βάθος».

Στην αγροτική Ρωσία ύστερα από τον εκμηδενισμό του Κομμουνιστικού Κόμματος οι εργαζόμενοι του κάμπου θα στερεώσουν την εξουσία τους κάτω από την μορφή των Σοβιέτ σαν τάξη αστικο-συντηρητική και τα άλλα θα γίνουν από μόνα τους.

3. Τα διδάγματα από το ξεσήκωμα της Κρονστάντης

Η τακτική της ρωσικής αντεπανάστασης, που τείνει να συντρίψει την εξουσία της Ρωσίας των Σοβιέτ και ν’ ανατρέψει το Κομμουνιστικό Κόμμα ρίχνοντας στη μάχη εναντίον αυτού του κόμματος τις μικροαστικές, αγροτικές και μισοπρολεταριακές μάζες – αυτό το σχέδιο της ρωσικής αντεπανάστασης, που πασχίζει να θριαμβεύσει στο όνομα μιας κυβέρνησης πραγματικά σοβιετικής και μιας «τρίτης επανάστασης», δεν θα πραγματοποιηθεί. Το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι αρκετά ευλύγιστο και συνετό, είναι αρκετά σ’ επαφή με τις μάζες για να κάνει να ναυαγήσει αυτό το σχέδιο. Επωφελούμενο από την εξωτερική ανάπαυλα για να μειώσει τις δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού και ν’ ανακουφίσει έτσι το χωρικό από τα βάρη που σηκώνει. Ικανοποιώντας τον σύγκαιρα, δια μέσου της βιομηχανίας και του εμπορίου, αυτό το κόμμα θα μπορέσει να συσφίξει τους δεσμούς του με το χωρικό. Θα κεντρίσει την πρωτοβουλία των προλεταριακών μαζών για να καλυτερέψει την υλική τους κατάσταση και να τραβήξει στην πρώτη γραμμή στο Κόμμα, τα πιο καθυστερημένα στρώματα. Από τώρα, μερικές εβδομάδες μόλις ύστερα από το Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος, προτού ακόμα εκδηλωθούν όλα τα επακόλουθα από τη νέα πολιτική του, νιώθει κιόλας κανείς μια καινούργια πνοή να ψυχώνει τις λαϊκές μάζες, νιώθει κανείς χειροπιαστά ότι η κυβέρνηση των Σοβιέτ χάλασε τα σχέδια της αντεπανάστασης που πήγαινε ν’ ανορθωθεί πάνω στις πλάτες της μικρομπουρζουαζίας. Μα το γεγονός ότι η ρωσική αντεπανάσταση στην πάλη της για την εξουσία έφτασε στο σημείο να χρησιμοποιήσει τη διεκδίκηση για τα Σοβιέτ που την είχε συντρίψει, να τη χρησιμοποιήσει εναντίον του Κομμουνιστικού Κόμματος, αυτό το γεγονός έχει παγκόσμια ιστορική σημασία.

Είναι το επαναστατικό ένστιχτο του δυτικού προλεταριάτου που εκφράστηκε όταν, στην αλληλεγγύη του με τη Ρωσία των Σοβιέτ, θεωρούμενη σαν εστία της παγκόσμιας επανάστασης, αυτό το προλεταριάτο φώναξε: «Καλή ,η κακή, είναι η πατρίδα μου – η προλεταριακή πατρίδα μου». Χωρίς ν’ αφήσει να εντυπωσιαστεί από κανένα παραμύθι για το Κομμουνιστικό Κόμμα, για τον «τερρορισμό» του, ή για τον «οπορτουνισμό» του, κατάλαβε πως το ζήτημα δεν ήτανε σε πιο βαθμό ο κομμουνισμός, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στη Ρωσία – γιατί ο κομμουνισμός δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ούτε βιαστικά ούτε απομονωμένα μέσα σε μιαν αγροτική χώρα – μα πως το μόνο που ενδιαφέρει είναι ότι η Ρωσία αποσπάστηκε από τα χέρια της ευρωπαϊκής αντεπανάστασης, ότι 100 εκατομμύρια χωρικοί και οι οικονομικές δυνάμεις της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής χώρας δεν μπορούνε πια να χρησιμοποιούνται για να στηρίξουνε οικονομικά και στρατιωτικά τον καπιταλισμό που πολεμάει για την ύπαρξή του, μα χρησιμοποιούνται για να υποστηρίξουνε το παγκόσμιο προλεταριάτο που παλεύει για μια καινούργια κοινωνική κατάσταση. Το παγκόσμιο προλεταριάτο κατάλαβε λοιπόν πως αν τα πράγματα ήταν έτσι το Κομμουνιστικό Κόμμα θ’ άχει πάντα δίκιο αν διατηρήσει την εξουσία στα χέρια του. Όλες οι πράξεις του πρέπει να κρίνονται απ’ αυτή την άποψη, δηλαδή ότι για να νικήσει την αντεπανάσταση που επιτίθεται με οπλισμένο χέρι, αυτό το κόμμα συγκεντρώνει ανελέητα όλους τους πόρους της χώρας, έστω κι αν κάνει ορισμένες παραχωρήσεις στα μικροαστικά στοιχεία για να τα αποσπάσει από τους γαιοκτήμονες και το κεφάλαιο, φορείς της αντεπανάστασης. Η πρωτοπορία του προλεταριάτου με το επαναστατικό της ένστικτο, τα έχει καταλάβει καλά όλα αυτά και βλέπει τώρα πόσο δίκιο είχαν εκείνοι που λέγανε: «Δεν μπορείς να υποστηρίζεις τη ρωσική επανάσταση και συνάμα να πολεμάς το Κομμουνιστικό Κόμμα». Αυτό που δοκίμασαν να κάνουν οι Χίλφερντιγκ, Ντίμαν, Λονγκέ, Μπάουερ, δηλαδή να υιοθετήσουν διαφορετική στάση απέναντι στη Σοβιετική Ρωσία, ή τη ρωσική επανάσταση – αυτό μπροστά στην τακτική της ρωσικής αντεπανάστασης στα γεγονότα της Κρονστάντης – παρουσιάζεται σαν απάτη και στην πιο ευνοϊκή περίπτωση σαν αυταπάτη.

«Ζήτω η Ρωσική Επανάσταση! Ζήτω η Ρωσία των Σοβιέτ! Κάτω οι Ρώσοι Κομμουνιστές! Κάτω οι δικτάτορες της Μόσχας!», φώναζαν οι Χίλφερντιγκ και οι Μπάουερ, οι Λονγκέ και οι Γκρίμ. «Κάτω οι δικτάτορες της Μόσχας!» τους απαντούν ο υπουργός Οικονομικών του τσάρου Κοκόβτσεβ και ο ήρωας των Δαρδανελλίων Μιλιουκόβ, το Χρηματιστήριο του Παρισιού και ο στρατηγός Βράγγελ. Και προσθέτουν: Μια και το ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα πέσει, η αντεπανάσταση θα μπορέσε για κάποιον καιρό τουλάχιστον, να καλυφθεί κάτω από το μανδύα των Σοβιέτ». Δεν πρόκειται για το μανδύα, πρόκειται για εκείνον που το φοράει, κι αυτό αξίζει τον κόπο. Οι Χίλφερντιγκ, οι Ντίτμαν, οι Μπάουερ, οι Άντλερ, οι Λονγκέ κι όλοι οι ήρωες της 21/2 Διεθνούς εμφανίζονται σ’ αυτή την περίπτωση όχι σαν δεξιά πτέρυγα του εργατικού επαναστατικού κινήματος, μα σαν αριστερή πτέρυγα της παγκόσμιας καπιταλιστικής αντεπανάστασης. Ο αυριανός ιστορικός της μεγάλης μάχης που οδηγεί στην απελευθέρωση του παγκόσμιου προλεταριάτου δεν θα παραλείψει να υπογραμμίσει αυτό το γεγονός, ότι τη μέρα που οι κομμουνιστές της Ρωσίας σκεπάζανε με τα κορμιά τους το ρήγμα που είχαν ανοίξει στα τείχη της Πετρούπολης οι ναύτες της Κρονστάντης, το “Freiheit” έγραφε: «Ζηνόβιεφ, ο διαφθορέας του ρωσικού προλεταριάτου», ότι ο κ. Λονγκέ και ο κ. Μπάουερ εκφράζανε τις συμπάθειές του όχι στους κομμουνιστές που φτιάχνανε με τα κορμιά τους ένα καινούργιο τείχος γύρω από την Πετρούπολη πάνω στον πάγο του κόλπου της Φινλανδίας, μα στα ασυνείδητα όργανα της παγκόσμιας αντεπανάστασης στην Κρονστάντη.

Τα γεγονότα της Κρονστάντης υποχρεώσανε το προλεταριάτο της Δύσης να βγάλει και άλλα συμπεράσματα. Αυτά δίνουνε την τελική νότα στη συζήτησή μας με τη φράξια των κομμουνιστών που ήθελε να αντιτάξει στη ρωσική δικτατορία, στη δικτατορία του Κομμουνιστικού Κόμματος την ιδέα της δικτατορίας της μάζας ολόκληρου του προλεταριάτου. Οι Λάουφενμπεργκ και οι Βόλφχαϊν που νόμισαν πως μπορούσανε ν’ αντιτάξουνε στα 1919 τη δικτατορία της μάζας στη δικτατορία του κόμματος πέρασαν ανοιχτά στο στρατόπεδο της αντεπανάστασης. Στην τελευταία μπροσούρα τους «Η Μόσχα και η Γερμανική Επανάσταση» ανακηρύχνονται ανοιχτά αντίπαλοι όχι μόνο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας, μα ακόμα και της Σοβιετικής Ρωσίας καταγγέλλοντας την κυβέρνηση των Σοβιέτ στις γερμανικές εργατικές μάζες σαν κακή επανέκδοση του τσαρισμού. Οι Ρούλε και Σία έσπρωξαν το μίσος τους εναντίον της ιδέας του επαναστατικού κόμματος ως το σημείο να συμμαχήσουνε με τους Ντίτμαν και Σία για να πολεμήσουνε τάχα το «δεσποτισμό» του ρωσικού Κ. Κ. Καταγγέλθηκαν σαν αντεπαναστάτες ακόμα και από τα κομμουνιστικά στοιχεία της Γερμανίας που συμφωνούσαν ως τώρα μαζί τους. Μα αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να αχθεί σε αίσιο πέρας μόνο αν η Κομμουνιστική Διεθνής σ’ όλα της τα τμήματα από τα γεγονότα της Κρονστάντης και την τακτική της ρωσικής αντεπανάστασης, πέρα από τα ειδικά ρωσικά γνωρίσματα, βγάλει διδάγματα που να ισχύουνε για όλες τις χώρες.

Το ειδικά ρωσικό σ’ αυτά τα γεγονότα είναι ότι: Πρώτο, το προλεταριακό στρώμα είναι πολύ πιο στενό στη Ρωσία παρά στη Δύση. Δεύτερο, τα μικροαστικά στρώματα είναι πολύ πιο ισχυρά στη Ρωσία απ’ ότι στην Αγγλία, ή τη Γερμανία, κατά συνέπεια η επιρροή τους πάνω στην εργατική τάξη είναι πολύ πιο δυνατή απ’ ότι θα είναι αλλού και γι’ αυτό το λόγο οι μικροαστικές ταλαντεύσεις της εργατικής τάξης είναι μεγαλύτερες στη Ρωσία παρά στην Ευρώπη. Οι δυσκολίες του επισιτισμού θα είναι δεκαπλάσιες απ’ ότι στη Ρωσία και θα υπάρχουν εκεί κάτω καταστάσεις όπου πλατιές εργατικές μάζες θα δειχτούν διστακτικές, θα σκεφτούν ακόμα και να συνθηκολογήσουν απέναντι στη μπουρζουαζία και όπου η δικτατορία του προλεταριάτου δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί παρά σαν δικτατορία, στερεή σαν ατσάλι, της κομμουνιστικής πρωτοπορίας του. Ωστόσο, καθώς η δήλωση των κεντριστών που λένε πως είναι υπέρ της δικτατορίας, μα εναντίον του τερορισμού, σημαίνει μόνο πως αυτά τα στοιχεία δεν είναι διατεθειμένα να παλέψουνε με όλα τα μέσα για τη νίκη των εργατικών μαζών, πως είναι έτοιμα να το στρίψουν και να προδώσουν σ’ όλες τις δύσκολες καταστάσεις, η κραυγή «Υπέρ της δικτατορίας ολόκληρης της εργατικής τάξης, εναντίον της δικτατορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος» δεν είναι παρά απόδειξη ότι αυτά τα στοιχεία είναι έτοιμα να αγωνιστούν μόνον όταν τα πιο καθυστερημένα στρώματα της εργατικής τάξης θα είναι κι αυτά στις μαχητικές τους θέσεις, δηλαδή όταν η πάλη θα είναι εύκολη, όταν δεν θα είναι πια αναγκαίο να χύσεις το αίμα σου και να υποφέρεις από την πείνα και το κρύο. Στη μπροσούρα μας «Δικτατορία της εργατικής τάξης και δικτατορία του Κ. Κ.», που εκδόθηκε το καλοκαίρι του 1919, απαντώντας στον Λάσυφενμπεργκ και τον Βόλφχαϊν, γράφαμε:

«Το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν θ’ απαρνηθεί ύστερα από την κατάκτηση της εξουσίας τα μαχητικά του όργανα. Θα συγκεντρώσει στενά τα μέλη του, τους καλύτερους εκπρόσωπους της δικτατορίας. Θα τους συμβουλεύεται πάντα γύρω από τα ποια μέτρα θα πρέπει να παρθούν για τα όργανα της εξουσίας. Το Κ. Κ. θα βαδίζει πάντα μπροστά από τις μάζες και τις οργανώσεις τους για να εξασφαλίσει τη δικτατορία. Γιατί η δικτατορία του προλεταριάτου δεν θα κατακτηθεί μια για πάντα: Ως την οριστική νίκη, θα κατακτιέται και θα ανακατακτιέται καθημερινά. Η εργατική μάζα, σήμερα διαιρεμένη σε στρώματα με άνιση μαχητική ικανότητα, πρέπει να εμψυχώνεται από τη σταθερή απόφαση να παλέψει μέσα στην πορεία της Επανάστασης, ώστε η δικτατορία του προλεταριάτου να γίνει δυνατή. Όμως αυτό το μαχητικό πνεύμα είναι πολύ σχετικό στη γενικότητά του. Ορισμένα μέρη του προλεταριάτου θα κρατάνε πάντα, κατά την οργάνωση της δικτατορίας του προλεταριάτου, στάση εχθρική, ή το λιγότερο αδιάφορη. Και η μάζα που θα πανηγυρίσει τη μέρα της νίκης, θα μπορεί να διστάζει στις μέρες των μεγάλων δυσκολιών, των ηττών και ακόμα να απελπιστεί για τη νίκη και να σκεφτεί τη συνθηκολόγηση.

»Η προλεταριακή επανάσταση δεν φέρνει άμεση ανακούφιση στη φτώχεια και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί ακόμα να επιφέρει προσωρινή επιδείνωση της κατάστασης του προλεταριάτου. Οι αντίπαλοι του προλεταριάτου επωφελούνται απ’ αυτή την κατάσταση για να επικαλεστούν την αυτοκυβέρνηση των εργατών τότε ίσα- ίσα πρέπει να υπάρχει ένα Κομμουνιστικό Κόμμα συγκεντρωτικό, ισχυρό, που να διαθέτει τα μέσα διακυβέρνησης του προλεταριάτου και να είναι αποφασισμένο να διατηρήσει για ορισμένο χρόνο την εξουσία, ακόμα και μόνο σαν κόμμα της επαναστατικής μειοψηφίας, ώσπου να βελτιωθούν οι όροι της πάλης και ανέβει το ηθικό των μαζών.

» Φυσικά, αν η πλειοψηφία της εργατικής τάξης αφεθεί σε απατηλές ιδέες που θα την κάνουν να πιστεύει ότι θα μπορούσε να ζήσει καλύτερα, ακόμα και με τις αλυσίδες της καπιταλιστικής σκλαβιάς, απ’ ότι παλεύοντας για την απελευθέρωσή της, και αν αυτή η πλειονότητα εκδηλωθεί ενεργά, σε μια δύσκολη κατάσταση, εναντίον της δικτατορίας του προλεταριάτου που πέφτει ολοένα στους ώμους του Κομμουνιστικού Κόμματος, τότε βέβαια αυτό δεν θα μπορούσε να διατηρήσει τις θέσεις του. Μα όσο μπορεί κανείς να ελπίζει σε μια βελτίωση της κατάστασης, αυτό το κόμμα πρέπει να επιμένει να κρατήσει τις θέσεις του. Όταν θα βελτιωθούν οι συνθήκες, η εργατική τάξη θα είναι και πάλι πίσω από το Κόμμα και θα μπορεί να συνεχίσει την πάλη ως την οριστική νίκη. Η απελευθέρωση της εργατικής τάξης μπορεί να είναι έργο δικό της, έργο της μαχόμενης πλειοψηφίας του προλεταριάτου. Όμως στην πάλη της για την απελευθέρωση μπορεί να υπάρξουν καταστάσεις όπου η επαναστατική μειοψηφία της εργατικής τάξης πρέπει να πάρει πάνω της όλο το βάρος του αγώνα κι όπου η δικτατορία των εργατών δεν θα μπορούσε να διατηρηθεί, προσωρινά τουλάχιστον, παρά μόνο σαν δικτατορία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Και μια τέτοια κατάσταση παρουσιάστηκε πάνω από μια φορά στη Ρωσία».

Είμαστε βέβαιοι πως στο φως των γεγονότων της Κρονστάντης τα κομμουνιστικά στοιχεία που δεν κατάφεραν ακόμα να εκτιμήσουνε το ρόλο του κόμματος στην επανάσταση, θα μάθουνε τέλος να αποτιμήσουνε στην αληθινή τους αξία αυτές τις εξηγήσεις καθώς και την απόφαση του 2^ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς για το ρόλο του κόμματος. Δεν θα επωφελούμασταν αρκετά από αυτό το δίδαγμα που μας αποδείχνει ότι το κόμμα του προλεταριάτου μπόρεσε να διατηρήσει την εξουσία στα χέρια του, όταν ξεσηκώθηκε εναντίον του η μικροαστική αντεπανάσταση ακόμα και με τη μορφή της δυσαρέσκειας των εργατών, αν το κρατούσαμε μόνο για τη Ρωσία. Πρέπει να αντιληφθούμε πως αν το Κομμουνιστικό Κόμμα τελικά θα μπορούσε να θριαμβεύσει μόνο στηριζόμενο στη μάζα των εργαζομένων, θα υπάρξουν ωστόσο καταστάσεις στη Δύση όπου θα χρειαστεί για ορισμένο χρόνο να διατηρηθεί η εξουσία μόνο με τις δυνάμεις της πρωτοπορίας. Πρέπει να καταλάβουμε πως σε κάθε περίσταση το Κομμουνιστικό Κόμμα είναι η ψυχή της Επανάστασης και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της δικτατορίας του προλεταριάτου.

Η πάλη που κάνει το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας για το δυνάμωμα της επιρροής του πάνω στις εργαζόμενες μάζες που δεν είναι ακόμα κομμουνιστικές, για την αφύπνιση της πρωτοβουλίας σ’ αυτές τις μάζες, εμφανίζεται σαν το συμπλήρωμα της σταθερής του απόφασης να διατηρήσει την εξουσία με όλα τα μέσα. Και αυτή η απόφαση πρέπει να χρησιμεύσει για παράδειγμα στους κομμουνιστές των άλλων χωρών. Αυτό είναι το μεγαλύτερο δίδαγμα από τα γεγονότα της Κρονστάντης, το παγκόσμιο δίδαγμά τους.

Κάρλ Ράντεκ

...Έτσι, ή μικροαστική πρακτική τής ανταλ­λαγής προτιμήθηκε από τήν αλληλεγγύη μέ τους στρατιώτες (τους ερ­γάτες και τους αγρότες τοΰ μετώπου) και μέ τους εργάτες τών πόλεων (τα αδέλφια και τά ξαδέλφια τών χωρικών), ακόμα και μέ τους αγρότες περιοχών μέ κακές συγκομιδές.
Μέ τό νά κάνουμε αυτή τή διαπίστωση δεν σημαίνει δτι διατυ­πώνουμε κι έγώ δέν ξέρω ποια « κατηγορία » εναντίον τών ρώσων αγροτών αυτής της περιόδου, άλλ' δτι διαπιστώνουμε μια ταξική πρα­κτική, καί, τήν αδυναμία στην οποία βρέθηκε, τότε, τό μπολσεβίκικο κόμμα νά προχωρήσει στή μετατροπή της (ενώ ή μεταγενέστερη ιστο­ρική εμπειρία της Κινέζικης Επανάστασης παρέχει τήν απόδειξη δτι τοϋτο είναι δυνατό).
Στό πολιτικό επίπεδο, τό επεισόδιο τών αγροτικών εξεγέρσεων τοϋ χειμώνα τοϋ 1920-1921 και τό επεισόδιο τής Κρονστάνδης — πού αποτελεί συνέχεια τους — δείχνουν, επίσης, τόν μικροαστικό ταξικό χαρακτήρα τής υποστήριξης πού έδωσε ή άγροτιά στό Κράτος της δι­κτατορίας τοϋ προλεταριάτου. Στό μέτρο πού προέρχεται άπό τους με­σαίους αγρότες (πού άποτελοΰν τή μάζα τών αγροτών και επηρεάζουν ενα μέρος άπό τους φτωχούς αγρότες) ή υποστήριξη αυτή δεν είναι σταθερή. Οί μεσαίοι αγρότες υποστηρίζουν τή σοβιετική εξουσία δσο εκείνη τους δίνει βοήθεια γιά νά άπαλλαγοϋν άπό τους γαιοκτήμονες καί γιά νά καταλάβουν μιαν ορισμένη έκταση γής, ή υποστήριξη τους, ομως, κάμπτεται μετά τό τέλος του πολέμου, άπό τή στιγμή πού ή σο­βιετική εξουσία δέν τους αφήνει νά αναπτύξουν ελεύθερα τις ανταλλα­γές τους. Είμαστε, λοιπόν, μάρτυρες τής διστακτικής υποστήριξης μιας μικροαστικής τάξης, πού θέλει καί νά διαθέσει « ελεύθερα » τά προ­ϊόντα « της » καί νά μπορέσει νά τά εμπορευθεί. Αυτό τό είδος της υπο­στήριξης συμβολίζεται άπό τή φράση πού χρησιμοποιούσαν οί ρώσοι χωρικοί: « Ζήτω οί μπολσεβίκοι! [πού βοήθησαν στην ανατροπή του τσαρισμού καί στό γκρέμισμα τών γαιοκτημόνων]. Κάτω οί κομμουνι­στές ! ». Γιά νά γίνει κατανοητό τί αντιπροσωπεύει ή ΝΕΠ γιά τους , ρώσους αγρότες της αρχής τής δεκαετίας τοϋ 1920, πρέπει νά άναγνωρίσουμε τόν ταξικό χαρακτήρα τής οικονομικής καί πολιτικής πρα­κτικής της, πρέπει νά διαπιστώσουμε, επίσης, δτι τό μπολσεβίκικο κόμμα δέν στάθηκε ίκανό νά μετατρέψει αυτήν τήν πρακτική.
Αυτή ή ανικανότητα του μπολσεβίκικου κόμματος οφείλεται σέ πολλαπλούς λόγους. "Αλλοι συνδέονται μέ τήν ιδιαίτερη του ίστορία: αδύναμο ρίζωμα στην ύπαιθρο, υπερβολικά δκαμπτη αντίληψη γιά τις σχέσεις ανάμεσα στην ταξική κατάσταση καί στην ταξική πρακτική (άπ' δπου καί τό oτι ή κυριαρχική συνισταμένη τοϋ ηγετικού ρόλοο του μπολσεβίκικου κόμματος ήταν πολιτική και οχι ιδεολογική), κλπ.

σελ.242

--------

...Παρ' όλ αυτά, στις αρχές το 1921 δημιουργείται, στην ύπαιθρο, μιά πραγματική πολιτική κρίση. Ή κρίση αυτή επεκτείνεται σ' ορι­σμένα στρατιωτικά τμήματα. Εντείνεται, και πάλι, σοβαρά, λίγες μέ­ρες μετά τό τέλος τών απεργιών της Πετρούπολης. Ή δυσαρέσκεια πού επικρατεί, τήν εποχή εκείνη, στή ναυτική βάση τής Κρονστάνδης συγ­κεκριμενοποιείται, τότε, με τή σύγκληση ενός ορισμένου αριθμού γε­νικών συνελεύσεων τών ναυτών και τών εργαζομένων στή ναυτική βά­ση. Οί συνελεύσεις αυτές εκλέγουν ενα σώμα άπό 300, περίπου, αντι­προσώπους. Στις 2 Μαρτίου τοΟ 1921, τό σώμα αυτό εκλέγει, μέ τή σειρά του, ενα γραφείο μέ πέντε μέλη και μέ πρόεδρο τόν ναύτη-γρα-φέα του πλοίου Πετρίτσενκο. Λίγο καιρό αργότερα, τό « γραφείο » αυτό, άφοΰ διευρύνθηκε σε δεκαπέντε μέλη, αυτοανακηρύσσεται σε « Προσωρινή Επαναστατική Επιτροπή » και έρχεται αντιμέτωπο μέ τό Σοβιέτ της Κρονστάνδης.
'Από τή στιγμή εκείνη, τα γεγονότα επισπεύδονται: μέ διαταγή της Επιτροπής, συλλαμβάνονται τρεις μπολσεβίκοι ηγέτες, ανάμεσα στους οποίους ό βουλευτής Βασίλιεφ, αυθεντικός επαναστάτης (χωρίς κανένα άπό τα γνωρίσματα τών « γραφειοκρατών », πού εναντίον τους ισχυριζόταν πώς στρέφεται ή « Επαναστατική Επιτροπή »). Ασκεί­ται πίεση στα μέλη τοΟ μπολσεβίκικου κόμματος γιά νά εγκαταλεί­ψουν τό κόμμα, πράγμα πού — μέσα στην ατμόσφαιρα σύγχυσης πού επικρατεί στην Κρονστάνδη — γίνεται άπό τό ενα τρίτο σχεδόν τοϋ συνόλου. Λίγες μέρες αργότερα, κι ένώ μεγαλώνει ή ένταση ανάμεσα στή σοβιετική εξουσία και στην « Επαναστατική Επιτροπή », συλ­λαμβάνονται πολλές εκατοντάδες άπό κομμουνιστές αγωνιστές »27. Τό πρόγραμμα πού παρουσιάζουν οί ηγέτες τής εξέγερσης απο­τελεί μίγμα άπό διάφορα συνθήματα, πού σκοπό έχουν νά εξασφαλί­σουν όσο τό δυνατό μεγαλύτερη υποστήριξη· στόχος του είναι ή άνά-ιτυξη ενός κινήματος πού θά απομάκρυνε τους μπολσεβίκους άπό τήν εξουσία, στο επίπεδο δλης τής χώρας. Μερικά άπό τά στοιχεία αύτοΟ τοΰ προγράμματος έχουν ιδιαίτερη σημασία : διατυπώνεται τό αίτημα ν' ανοίξουν τά Σοβιέτ γιά τους σοσιαλεπαναστάτες και τους μενσεβί-κους (πολλοί άπό τους όποιους, όπως ξέρουμε, είχαν συμμαχήσει μέ τήν άντεπανάσταση, ή, όποτε είχαν καταφέρει νά πάρουν τήν εξουσία, σέ τοπικό επίπεδο καί προσωρινά — μετά τήν υποχώρηση πού είχε χρεία- ( στεΐ νά κάνει ό Κόκκινος Στρατός, στή διάρκεια τοΰ πολέ- ] μου —, είχαν χρησιμέψει σάν « γέφυρα » γιά τους λευκοφρουρούς, στους οποίους ήταν αδύνατο νά προβάλουν αντίσταση, ακόμα κι αν τό ήθελαν)" οί Κρονστανδιανοι ζητοΰσαν, επίσης, τή δημιουργία « έξωκομματικών Σοβιέτ », πράγμα πού αποτελούσε έναν τρόπο απο­κλεισμού τών μπολσεβίκων υποψηφίων, στην περίπτωση πού θά γί­νονταν εκλογές σύμφωνα μ'αυτό τό αίτημα.
Ανάμεσα στά σημαντικά στοιχεία τοΰ προγράμματος τών Κρον­στανδιανών περιλαμβάνεται καί ή διεκδίκηση τής κατάργησης τών πολιτικών επιτρόπων τοϋ Κόκκινου Στράτου· δμως, ακριβώς ή ύπαρξη αυτών τών επιτρόπων επιτρέπει τήν άσκηση ελέγχου πάνω στους πα­λιούς τσαρικούς αξιωματικούς, πού ήταν ενσωματωμένοι στό στρατό. Δέν αποτελεί έκπληξη τό δτι, ανώτεροι καί ανώτατοι αξιωματικοί, πού προέρχονταν άπό τον τσαρικό στρατό, υπηρέτησαν πιστά τους Κρονστανδιανούς, χωρίς νά περνοΰν, φυσικά, σέ πρώτο επίπεδο· αυτή ήταν ή περίπτωση τοϋ στρατηγού Αλέξανδρου Ν. Κοζλάβσκι καί τών αξιω­ματικών πού βρίσκονταν κάτω άπό τις διαταγές του28.
Στό οίκονομικό επίπεδο, τό πρόγραμμα τών Κρονστανδιανών στην ουσία ζητάει τήν ελευθερία τοΰ εμπορίου και τον σεβασμό τής
αγροτικής ιδιοκτησίας.
Στην πραγματικότητα, τό περιεχόμενο αύτοΰ τοϋ προγράμματος, αν καί σημαντικό, δχει δευτερεύουσα σημασία. "Αποφασιστική σημα­σία έχουν οί κοινωνικές καί πολιτικές δυνάμεις πού υποστήριζαν τήν κίνηση τών Κρονστανδιανών.
Γιά νά κατανοήσουμε τή φύση αυτών τών δυνάμεων πρέπει νά κά­νουμε διάκριση ανάμεσα στους ηγέτες τοϋ κινήματος καί στίς μάζες, άπό τΙς όποιες ήταν δυνατό ν" ακολουθούνται. Γιά τους πρώτους, λίγα πράγματα είναι γνωστά. Παρ' δλ' αυτά, ξέρουμε πώς δνας άπ' αυτούς, δ Α. Λαμόνοφ, ήταν παλιός μαξιμαλιστής σοσιαλεπαναστάτης καί, Ιδίως, δτι δ πρόεδρος τής « Επαναστατικής Επιτροπής », ό Σ. Ρ. Πετρίτσεν-κο, είχε διατελέσει, γιά λίγους μήνες, μέλος τοϋ μπολσεβίκικου κόμ­ματος· κατόπιν εγκατέλειψε τό κόμμα καί ανέπτυξε άντεπαναστατική δραστηριότητα (γιά τήν οποία είχε συλληφθεί πολλές φορές) άργότερα, είχε επιχειρήσει νά προσχωρήσει στίς τάξεις τών λευκών, εκείνοι, δμως, αρνήθηκαν, τότε, τίς υπηρεσίες του, επειδή είχε διατελέσεΐ| μέλος τοϋ μπολσεβίκικου κόμματος29.


Αναφορικά μέ τήν κοινωνική βάση τοΰ κινήματος πρέπει νά ποΰμε δτι, στην αρχή τοΰ 1921, οί παλιοί ναΰτες (πού υπήρξαν ενα άπό τά πιο σταθερά στηρίγματα τών μπολσεβίκων στίς μέρες τοΰ Όκτώ-βρη) δέν αποτελούν, πιά, παρά μόνο μειοψηφία στην Κρονστάνδη. Τό μεγαλύτερο μέρος τών δυνάμεων πού υποστηρίζουν τήν « Επαναστα­τική Επιτροπή » συγκροτείται άπό Ουκρανούς νεοσύλλεκτους, χωρίς καμιά πολιτική κατάρτιση, πού ανταποκρίνονται εύκολα στά « άντι-αυταρχικά » συνθήματα τών ηγετών τής « Επαναστατικής Επιτρο­πής ». Στην πραγματικότητα, τό κυρίαρχο ιδεολογικό ρεΰμα μέσα στους Κρονστανδιανούς είναι άναρχο-λαϊκιστικό, άντι-κρατιστικό, βα­θιά σημαδεμένο άπό σλαβικό εθνικισμό, άπό αντισημιτισμό κι άπό ορθόδοξη θρησκευτικότητα σέ πολλές περιπτώσεις βρίσκουμε, σ' αυτούς, τό άμάγαλμα πού προπαγάνδιζαν οί Λευκοί: κομμουνιστές = εβραίοι30».
Στό διεθνές επίπεδο, τό κίνημα τής Κρονστάνδης υποστηριζόταν ολοκληρωτικά άπό δλα τά ρεύματα τής άντεπανάστασης. Οί πραγμα­τικές σχέσεις ανάμεσα στους ηγέτες τής Κρονστάνδης καί στό « Εθνι­κό Κέντρο » πού είχε σχηματιστεί στό Παρίσι, κυρίως άπό παλιούς Καντέ, δέν μπόρεσαν ποτέ νά ξεσκεπαστούν. Παρ' δλ' αυτά, πολλά πράγματα είναι σίγουρα. Μερικές βδομάδες πριν άπό τήν ανταρσία, τό «Εθνικό Κέντρο» είχε επεξεργαστεί 'ένα σχέδιο, γνωστό μέ τό δνομα « μυστικό Μνημόνιο », πού πρόβλεπε δτι ή Κρονστάνδη μποροϋσε νά χρησιμέψει σάν βάση γιά μιά νέα άντεπαναστατική επί­θεση εναντίον τής Πετρούπολης. Στή διάρκεια τής ανταρσίας, δλες οί δυνάμεις αύτοΰ τοϋ « Κέντρου », καθώς καί εξόριστοι σοσιαλεπαναστάτες, κινητοποιήθηκαν γιά νά τής προσφέρουν βοήθεια (μέσα σέ λίγες μέρες συγκεντρώθηκαν εκατομμύρια φράγκα). Τέλος, μετά τήν αποτυχία τής εξέγερσης, έντεκα άπό τά δεκαπέντε μέλη τής « Επανα­στατικής Επιτροπής » (πού τό μπολσεβίκικο κόμμα υποψιαζόταν πώς βρίσκονταν σέ σχέση μέ τό « Εθνικό Κέντρο » καί μέ τους αντιπρο­σώπους του στή Φινλανδία) καταφύγανε στό πλευρό τών άντεπανα-στατικών δυνάμεων31.
Στην πραγματικότητα, κι αντίθετα μέ τις ελπίδες τών ηγετών της, ή ανταρσία δέν βρήκε, πρακτικά, απήχηση μέσα στή χώρα32. Γιά τήν πλειοψηφία τών μαζών, τό μπολσεβίκικο κόμμα — δποια κι αν ήταν τά σφάλματα πού διαπράχθηκαν —, εξακολουθούσε νά είναι τό μόνο οχυ­ρό εναντίον τής παλινόρθωσης τοϋ άστικοΰ κατεστημένου.

Τό μπολσεβίκικο κόμμα έκανε, φυσικά, τά πάντα γιά νά εμποδί­σει τήν ανταρσία νά « εξαπλωθεί» και νά διαρκέσει. Ή θέση δπου βρίσκεται ή Κρονστάνδη, από τό ενα μέρος κοντά στην Πετρούπολη κι από τό άλλο μέρος σέ μικρή απόσταση από τις άντεπαναστατικές δυνάμεις πού στάθμευαν στή Φινλανδία, δέν επέτρεπε μακρόχρονες « διαπραγματεύσεις ». Επρεπε νά τεθεί τέρμα στην ανταρσία πριν από τό λιώσιμο των πάγων. Πράγματι, μόλις θά άλευθερωνόταν ή θάλασσα, ή Κρονστάνδη θά ήταν κι από κει προσιτή γιά τις λευκές και τις Ιμπε­ριαλιστικές δυνάμεις, πράγμα πού θά δημιουργούσε άμεση στρατιωτική απειλή εναντίον της κυριότερης ρωσικής πόλης.
Μετά άπό ενα τελεσίγραφο πού ζητούσε άπό τους ξεσηκωμένους νά παραδοθοΰν, και εμπρός στην άρνηση της « Επαναστατικής Έπι-1 τροπής », ό Κόκκινος Στρατός περνάει στην επίθεση. Στϊς 17 Μαρτίου εξαπολύεται ή πραγματική έφοδος· τά ξημερώματα της 18 παύει κάθε-αντίσταση μέσα στο φημισμένο σάν « άπαρτο » φρούριο της Κρονστάνδης. Έτσι τερματίζεται ένα ιδιαίτερα οδυνηρό επεισόδιο τής κρίσης του χειμώνα του 1920-1921. Τό επεισόδιο αυτό αξίζει νά κρατήσει τήν προσοχή μας γιά δυο λόγους.

Κατά πρώτο λόγο, τό ϊδιο τό γεγονός, δτι έγινε δυνατή ή ανταρ­σία, επιβεβαιώνει τή δυσαρέσκεια ενός μέρους τών λαϊκών μαζών, και ιδίως τών αγροτικών (ή μέ αγροτική προέλευση, δπως οί νεοσύλλε­κτοι της Κρονστάνδης), πού φτάνει, τότε, σ' ορισμένα μέρη, σ' ενα εκρηκτικό επίπεδο· συνεπώς, μια μερίδα τής άγροτιδς μπορεί νά είναι ευαίσθητη στή μικροαστική προπαγάνδα τών σοσιαλεπαναστατών, τών μενσεβίκων και τών αναρχικών, ή και ανθρώπων πού, στην πρα­γματικότητα, υποστηρίζονταν άπό τό κόμμα Καντέ, χρησιμοποιώντας, δμως, « ύπερεπαναστατικό » λεξιλόγιο.
Έπειτα, ή απουσία κάθε επέκτασης της ανταρσίας τής Κρονστάν­δης μέσα στή χώρα — παρ' δλες τις εκκλήσεις πού γίνονταν στό δνομα τών Κρονστανδιανών — δείχνει δτι στά μάτια τών πιο πλατιών -μαζών — κι δποια κι άν ήταν ή ένταση πάνω σέ συγκεκριμένα προβλήματα, δπως σ' εκείνο τών επιτάξεων —, τό μπολσεβίκικο κόμμα.,παραμένει, πάντα, τό κόμμα πού διεύθυνε τήν επανάσταση και πού οί οργανωτικές του ίκανότητες εξασφάλισαν τή νίκη στον αγώνα έναντίον τών γαιοκτημόνων, τών κεφαλαιοκρατών και τοϋ ιμπεριαλισμού
Τό επεισόδιο τής Κρονστάνδης οδηγεί τους μπολσεβίκους νό| σκληρύνουν δσο ποτέ τή στάση τους απέναντι στά παλιά « σοβιετικά κόμματα », πού εμφανίζονται νά είναι συνένοχοι μέ τους πιό αντιδρα­στικούς πολιτικούς έμιγκρέδες και μέ τους άγγλο-γάλλους ΐμπεριαλιστές (πού υποστηρίζουν τό « Εθνικό Κέντρο »). Ή ιδέα νά συμμετά­σχουν ξανά αυτά τά κόμματα στή δραστηριότητα τών Σοβιέτ άπορρί· πτεται κατηγορηματικά. Μέσα στό ίδιο τό μπολσεβίκικο κόμμα, υπάρχουν δισταγμοί ώς προς τή στάση πού θά πρέπει νά υιοθετηθεί μέσα στις δοσμένες περιστάσεις, απέναντι στην ανταρσία. Πάνω σ' αυτό τό σημείο, ή ενότητα του κόμματος δείχνεται μ' αξιόλογο τρόπο. Αντίθετα, ή δυσαρέσκεια πού αναπτύχθηκε στις μάζες μ' άλλες μορφές, παράγει σχισμές μέσα στό κόμμα και συγκρούσεις ανάμεσα σέ διάφο­ρες τάσεις. Ή ιδεολογική και πολιτική πάλη αποτελεί, άπό τις αρχές τοΰ μπολσεβίκικου κόμματος, κομμάτι τής ζωής του, ή σοβαρότητα, δμως, τής κρίσης τοϋ χειμώνα τοϋ 1920-1921 οδηγεί τήν ηγεσία τοϋ κόμματος στό νά τροποποιήσει τους δρους αυτής τής πάλης. Γιά νά κατανοήσουμε τή σημασία τών αποφάσεων πού πάρθηκαν άπό τό 10ο Συνέδριο τοϋ κόμματος πάνω σ' αυτό τό θέμα, και γιά νά καταλάβουμε τήν ιδεολογική ζωτικότητα τοϋ μπολσεβίκικου κόμματος, είναι ανάγ­κη νά υπενθυμίσουμε, μέ συντομία, μερικές πλευρές τών εσωτερικών αγώνων πού γνώρισε τό μπολσεβίκικο κόμμα, και είναι χρήσιμο νά επεκτείνουμε τήν εξέταση αυτών τών αγώνων λίγο πιό πέρα άπό τό 10ο Συνέδριο.

Μπέτελεμ,"Ταξικοί αγώνες στην ΕΣΣΔ" τόμος 1ος 

                                            Ο ΤΡΟΤΣΚΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΟΣΤΑΝΔΗ

"...Σύντροφοι, κατά τις πιο επικίνδυνες ημέρες της Ρώσικης Επανάστασης, όταν ο Γιούντενιτς έστεκε δίπλα στην Πετρούπολη και κατά τις σκληρές μέρες της Κρονστάνδης, όταν το φρούριο της παραλίγο να μετατραπεί σε φρούριο του Γαλλικού Ιμπεριαλισμού ενάντια στην Πετρούπολη ήταν η Ρώσικη εργατο-αγροτική νεολαία που έσωσε την επανάσταση. Στις αστικές εφημερίδες μπορεί να διαβάσει κανείς ότι φέραμε Κινέζους , Καλμούκους και άλλα στρατεύματα εναντίον του Γιούνενιτς και της Κρονστάνδης.Αυτό φυσικά είναι ένα ψέμα. Φέραμε την νεολαία μας. Η έφοδος στην Κρονστάνδη ήταν πραγματικά συμβολική. Η Κρονστάνδη , όπως είπα, ήταν έτοιμη να περάσει στα χέρια του Γαλλικού και Αγγλικού ιμπεριαλισμού. Δύο ή τρεις μερές παραπάνω και η Βαλτική θάλασσα θα ήταν ελεύθερη από το χιόνι και τα πολεμικά πλοία των ξένων ιμπεριαλιστών θα μπορούσαν να μπουν στα λιμάνια της Κρονστάνδης και της Πετρούπολης. Αν δεν είχαμε αναγκάσει σε παράδοση την Πετρούπολη, θα είχε ανοίξει τον δρόμο για την Μόσχα, καθώς δεν υπάρχουν στην ουσία καθόλου αμυντικά σημεία μεταξύ της Πετρούπολης και της Μόσχας. Αυτή ήταν η κατάσταση. Σε ποιούς στραφήκαμε ; Η Κρονστάνδη είναι περικυκλωμένη από θάλασσα από όλες τις μεριές και η θάλασσα ήτα καλυμένη με πάγο και χιόνι. Γυμνά έκθετοι έπρεπε να προχωρήσουμε πάνω στον πάγο και το χιόνι ενάντια στο φρούριο αρκετά εξοπλισμένοι με πυροβολικό και αυτόματα όπλα. Στραφήκαμε στην νεολαία. Στους εργάτες και στους αγρότες που λαμβάναν στρατιωτική εκπαίδευση στις στρατιωτικές μας σχολές. Και στο κάλεσμα μας , με σθένος απάντησαν “Παρών!”Και παρέλασαν στα ανοιχτά χωρίς καμια προστασία ενάντια στο πυροβολικό και τα αυτόματα της Κρονστάνδης. Και όπως πριν, πέρα από την Πετρούπολη , έτσι και τώρα στο Βαλτικό χιόνι υπήρχαν πολλά πτώματα νέων Ρώσων εργατών και αγροτών. Πάλεψαν για την επανάσταση, πάλεψαν ώστε το σημερινό Συνέδριο να καλεστεί. Και είμαι σίγουρος ότι η επαναστατική νεολαία της Ευρώπης και της Αμερικής , που είναι πολύ περίσσοτερο μορφωμένη και αναπτυγμένη από ότι η νεολαία μας, θα δείξουν στην κατάλληλη ώρα όχι λιγότερη αλλά πολύ μεγαλύτερη επαναστατική ενέργεια, και στο όνομα του Ρώσικου Κόκκινου Στρατού λέω : Ζήτω η Διεθνής Επαναστατική Νεολαία – Ο Κόκκινος Στρατός της Παγκόσμιας Επανάστασης !"

Αναφορά στο 2ο συνέδριο της Διεθνούς Κομμουνιστικης Νεολαίας .

14 Ιουλίου 1921.
"...Μπορούμε να φανταστούμε τους διάφορους τρόπους που το Κομμουνιστικό Κόμμα, αν έχανε την κοινή λογική του, θα έφερνε την καταστροφή στον εαυτό του. Πρώτα, αν άφηνε ένα μεγάλο αριθμό από ξένα στοιχεία στις τάξεις του. Στην Κρονστάνδη υπήρχε ένα εξωκομματικό σώμα αξιωματούχων που μας πρόδωσε. Αλλά ξεχνάτε ότι υπήρχαν αρκετές εκατοντάδες κομμουνιστές εκει πέρα , που πήραν μέρος πολεμώντας μας ; Από την μια είχες εξωκομματικούς παλιούς αξιωματικούς είτε του ναυτικού είτε του στρατού και από την άλλη ο κίνδυνος είχε παρεισφρήσει στο Κόμμα υπό την μορφή των ξένων στοιχείων. Αυτό ήταν ένα σημαντικό μάθημα για εμάς."


2η Συνδιάσκεψη των πυρήνων του ΚΚ στα Ανώτατα Ινστιτούτα Στρατωτικής Εκπάιδευσης.

10 Δεκεμβρίου 1921.


"...Οι ναύτες έχει συχνά αναφέρει με πικρία, στους πρόσφατους μήνες, ότι το όνομα της Κρονστάνδης έχει γίνει συνώνυμο της μικροαστικής εξέγερσης ενάντια στην δικτατορία του προλεταριάτου.Όμως η Κρονστάνδη έχει παραμείνει ότι ήταν, ένα από τα πιο σημαντικά φρούρια της εργατικής και αγροτικής δημοκρατίας.. Η φρουρά της Κρονστάνδης παραμένει χρήσιμο κομμάτι του Κόκκινου Στρατού και του Ναυτικού. Οι προωθημένοι ναύτες κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια να διατηρήσουν τον βασικό πυρήνα του ναυτικού και να τον ενδυναμώσουν.

Το πρόβλημα πρόεκυψε στην συνάντηση , και αποφασίστηκε ομόφωνα να υπενθυμίσουμε σε όλην την χώρα του ένδοξου ρόλου που έπαιξε η Κρονστάνδη στην γέννηση και ανάπτυξη της προλεταριακής επανάστασης. Πρέπει να πούμε στους νέους στρατιώτες ναύτες του Κόκκινου στρατού , μέσω προφορικού και γραπτού λόγου, για την επαναστατική ιστορία της Κρονστάνδης ξεκινώντας από τον Μάρτιο του 1917. Η Λευκοφρουρη-Εσέρικη ανταρσία στην Κρονστάνδη ήταν μόνο ένα τραγικό επεισόδιο στην ιστορία του φρουρίου, που έχει προσωρινά ατονήσει τόσο υλικά οσο και ιδεολογικά.

Η ώρα ήρθε να κλείσουμε το βιβλίο σε αυτό το επεισόδιο. Η Κρονστάνδη έχει γίνει ξάνα το οχυρο της προλεταριακής επανάστασης."

Συνδιάσκεψη Στρατιωτικών Αποσπασμα΄των για το Συνέδριο των Σοβιετ.

Πραβντα, 4 Ιανουαρίου 1922


"...Παντού παγκοσμίως στο ναυτικό, στα πρόσωπα του στρώματος της διοίκησης, στους αξιωματικούς, εμφανίζεται μια αποκλειστική υπηρεσιακή κάστα, με το πιο προνομιούχο αλαζονικό, προκατειλήμενο και συντεχνιακό πνεύμα. Αυτήν ήταν και η περίπτωση εδώ, ένα πνεύμα της εξαίρεσης, ένας βαθμός αλαζονείας, στην αρχή απλώς ναυτικός, μα μετά με τον δικό του τρόπο “ναυτικο-επαναστατικός”, χαρακτήριζε μερικά στοιχεία του ναυτικού στην μετα-Οκτωβριανή εποχή επισης. Αν θυμηθούμε την μαύρη μέρα της Κρονστάνδης, της εξέγερση στην Κρονστάνδη, δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι ένας από τους λόγους που η δυσαρέσκεια βρήκε έκφραση σε μια τέτοια οξεία μορφή ηταν το συντεχνιακό πνεύμα , του επαγγελματικού μονοπωλίου της παλιάς κατάστασης στο ναυτικό."

Ομιλία στο 5ο πανρωσικό συνέδριο των Ρώσων Νεολαίων της Κομμουνιστικής Λίγκας

ΟΙ NEW YORK TIMES ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ

Υπήρχε τελικώς εμπλοκή αστών και λευκοφρουρών στο ξεδίπλωμα της ανταρσίας της Κρονστάνδης το 1921 ή ήταν απλώς συκοφάντες οι Μπολσεβίκοι;


Βάσει πολλών δημοσιευμάτων στον αστικό τύπο προτού καν ξεσπάσει η ανταρσία (2 Μαρτίου 1921) υπάρχουν ενδείξεις ότι το ζήτημα μιας ανταρσίας στην Κρονστάνδη συζητούνταν σε τέτοιους κύκλους. Η "συζήτηση" είχε ως αποτέλεσμα να διαρρεύσουν πληροφορίες εξού και τα δημοσιεύματα.

Παραθέτω 4 άρθρα από τους Νew York Times που ξεκινάνε από 9 Φεβρουαρίου (σχεδόν ένα μήνα πριν την πραγματική αρχή της ανταρσίας!!!) και παρουσιάζουν μια γενικευμένη εξέγερση στην Κρονστάνδη που μάλιστα έχει κυριεύσει και την Πετρούπολη. Συν 2 τίτλους άρθρων στον αστικό γαλλικό τύπο.

Το γεγονός είχε προφανώς λάβει την προσοχή και των ίδιων των μπολσεβίκων, μάλιστα δεν ήταν σε θέση να ξέρουν εκείνη την περίοδο ότι η έκταση του ήταν μεγαλύτερη από ότι νομίζαν...:

"Δύο βδομάδες πριν τα γεγονότα της Κρονστάνδης, ο Παριζιάνικος Τύπος είχε ήδη μεταδώσει τα νέα ότι υπήρχε μια εξέγερση στην Κρονστάνδη"
Λένιν , αναφορά στο 10ο συνέδριο.


Στο γεγονός θα αναφερθεί και η αναρχική Ιντα Μεττ το 1938 στο "η Κομμούνα της Κρονστάνδης"...:

σελ.85 εκδ.Διεθνής Βιβλιοθήκη:
"Στην πραγματικότητα οι ψεύτικες ειδήσεις όσον αφορά τη Ρωσία δεν ήταν εξαίρεση. Αυτές έκαναν την εμφάνιση τους πριν κατά και μετά την Κρονστάνδη. Είναι αναμφισβήτητο ότι η παγκόσμια κεφαλαιοκρατία, εχθρική προς τη ρώσικη επανάσταση προθυμοποιούνταν να υπερβάλει τις άσχημες ειδήσεις που έρχονταν από τη Ρωσία. Λοιπόν στις 15 Φεβρουαρίου η 2η κομματική συνδιάσκεψη του στόλου της Βαλτικής είχε ψηφίσει μια απόφαση δυσμενή για την πολιτική διεύθυνση του στόλου. Αυτό το γεγονός μπορούσε εύκολα να διογκωθεί από τον αστικό τύπο,ο οποίος έπερνε κάθε φορά τις επιθυμίες του για πραγματικότητα.Έτσι να διατυπώσουμε μια κατηγορία, στη βάση μιας τέτοιας "απόδειξης" είναι απαράδεκτο και ανήθικο."

ΛΑΘΟΣ !

Η Ιντα Μεττ που ήταν στο Παρίσι , προφανώς δεν γνώριζε ότι οι NY TIMES ήδη από τις 9 Φλεβάρη προτού καν την κομματική συνδιάσκεψη υπήρχε δημοσίευμα για εξέγερση στην Κρονστάνδη. Αφήνουμε επίσης κατά μέρος την λαθροχειρία που ξεχνάει η Μεττ ότι τα τηλεγραφήματα είχαν σταλεί από το Ελσίνκι από τις 11 του μηνός !!! Άρα δεν είχε σχέση η κομματική συνδιάσκεψη.

Σίγουρα λοιπόν κάτι "έτρεχε" με την Κρονστάνδη.

Το 1970 ο φιλοαναρχικός Άβριτς με το βιβλίο του "Κρονστάνδη 1921" θα έρθει να ενισχύσει τον παράγοντα της αστικής εμπλοκής.

Θα παρουσιάσει από ρώσικα αρχεία εμιγκρέδων που υπάρχουν στις ΗΠΑ ένα μυστικό "Μνημόνιο για το Ζήτημα της Οργάνωσης μιας Εξέγερσης στην Κρονστάνδη" με οδηγίες και πληροφορίες της πόλης και το πως θα γίνει. Έχει ημερομηνία απλώς 1921. Ο Αβριτς βγάζει το συμπέρασμα ότι γράφτηκε είτε τον Γενάρη είτε αρχές Φλεβάρη από κάποιο μέλος του Εθνικού Κέντρου(μια από τις πολλές οργάνωσεις λευκών εμιγκρέδων) στο Ελσίνκι ή στο Βιμποργκ. Το Μνημόνιο αναφέρει ότι ήδη υπάρχουν ομάδες μέσα στο στόλο με τις οποίες έχουν επαφή.

Ο Άβριτς πάντως αναφέρει ότι δεν θεωρεί ότι η πραγματική ανταρσία στις 2 Μαρτίου ήταν άμεσα συνδεδεμένη και έγινε βάσει του σχεδίου, λόγω ότι άμα ήταν πλήρως υποκινούμενη θα γινόταν μετά το λίωσιμο των πάγων.

• ΤΟ ΠΛΕΟΝ ΣΙΓΟΥΡΟ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΥΠΗΡΧΕ (ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ) ΥΠΟ ΕΞΕΛΙΞΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗ ΠΕΡΙΠΟΥ 1 ΜΕ 2 ΜΗΝΕΣ ΠΡΙΝ ΤΙΣ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ ΠΟΥ ΞΕΣΠΑΣΕ.

Μπορεί να τους προλάβαν άλλοι, ή τα πράγματα να μην ήρθαν όπως θα ήθελε το σχέδιο αλλά είναι γεγονός ότι οι λευκοφρουροί είχαν βάλει στο στόχο την Κρονστάνδη και απεργάζοταν πλάνα και σχέδια για να ξεκινήσει ανταρσία από εκεί. Αυτά λίγες μέρες προ της πραγματικής έναρξης της ανταρσίας.
Συμπερασματικά ΕΙΧΑΝ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΧΕΡΑΚΙ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΧΑΝ ΚΑΙ ΕΠΑΦΕΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟ, ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΣΟ ΤΟ ΕΙΧΑΝ ΒΑΛΕΙ, ΟΧΙ ΑΝ ΤΟ ΒΑΛΑΝ. (Περισσότερα εν καιρώ)



ΤΑ ΑΡΘΡΑ:

-----------------------

ΑΝΤΑΡΣΙΑ TOY ΣΤΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗ ;

Το λιμάνι αναφέρεται ότι έχει καταληφθεί από το πλήρωμα-
Η Μόσχα θα στείλει στρατιώτες.

Ειδικό τηλεγράφημα στους New York Times.

Λονδίνο, Φεβ.8

Μια ειδική πηγή από το Ελσίνκι λέει ότι οι Ρωσικές εφημερίδες αναφέρουν μια ανταρσία των πληρωμάτων του στόλου της Κρονστάνδης.
Οι εξεγερμένοι ,λέγεται, έχουν καταλάβει το λιμάνι και έχουν συλλάβει τους κομμισάριους του στόλου. Οι μπολσεβίκοι ηγέτες στην Πετρούπολη μην εμπιστεύοντας την τοπική φρουρά , ζήτησαν βοήθεια από την Μόσχα , και πήραν 4 κόκκινες μεραρχίες.
Η Πετρούπολη επισκέπτεται από τους εξεγερμένους ναύτες και έχει επιβληθεί κατάσταση πολιορκίας. Φαίνεται ότι οι εξεγερμένοι δεν θα παραδωθούν και θα πολεμήσουν τους στρατιώτες από την Μόσχα.

9 Φεβρουαρίου 1921, NY TIMES

-----------------------

ΟΙ ΕΞΕΓΕΡΜΕΝΟΙ ΚΡΟΝΣΤΑΔΙΩΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΤΗΝ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ

Οι ναύτες του στόλου , αψηφούν τον Τρότσκι και οι στρατιώτες που στέλνονται εναντίον τους αρνούνται να πολεμήσουν.

Κοπεγχάγη, Φεβ.13 - Ρωσικές αναφορές επιμένουν ότι κατάσταση πολέμου υπάρχει μεταξύ του στόλου στην Κρονστάνδη και τις Σοβιετικές αρχές στην Πετρούπολη.
Οι ναύτες στείλαν μια αντιπροσωπεία στην Μόσχα για να ζητήσουν μεγαλύτερους μισθούς και μερίδες τροφίμων. Η αντιπροσωπεία συλλήφθηκε και ο Τρότσκι διέταξε τους ναύτες της Κρονστάνδης το Συμβούλιο των Ναυτών στην Κρονστάνδη να αποχωρήσει τους ναύτες από την Πετρούπολη. Το συμβούλιο απάντησε συλλαμβάνοντας τους εκπρόσωπους της Κυβέρνησης.
Στρατιώτες στάλθηκαν για να καταστείλουν τους στασιαστές, αλλά δεν έδειξαν διάθεση να εκτελέσουν τις διαταγές και χρησιμοποιήσουν βία και έτσι η Πετρούπολη ελέγχεται ακόμα από τους ναύτες υπό την απειλή όπλων.
Ρωσικές εφημερίδες είναι γεμάτες με φήμες για εξεγέρσεις σε διάφορα μέρη και αναμφισβήτητα πολλοί Κομμισάριοι έχουν γίνει θύματα της έχθρας του πληθυσμού, αλλά εκτεταμένη και συνδυασμένη κινητικότητα ενάντια στο Κόκκινο καθεστώς ακόμα δεν έχει εμφανιστεί.

14 Φεβρουαρίου 1921, New York Times.

------------------------------------

Η ΚΡΟΝΣΤΑΝΔΗ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΕΞΕΓΕΡΣΗ

Οι ναύτες ζητούν από τους στρατιώτες της Πετρούπολης να ενωθούν κόντρα στους Σοβιετικούς.

Κοπεγχάγη, Φεβ. 23 - Μια πηγή από το Ελσίνκι αναφέρει ότι η ανταρσία στον στόλο της Κρονστάνδη συνεχίζει. Η Πετρούπολη είναι περικυκλωμένη από αξιόπιστους Μπολσεβίκους Στρατιώτες και κανείς δεν επιτρέπεται να εισέλθει στην πόλη.
Αναφέρεται ότι η ναυτική φρουρά της Κρονστάνδης διαπραγματεύεται με την φρουρά της Πετρούπολης για μια συνεργασία ώστε να ανατρέψουν την Σοβιετική Κυβέρνηση.

24 Φεβρουαρίου 1921 , New York Times.

------------------------------------

ΣΤΑΣΙΑΣΤΕΣ ΝΑΥΤΕΣ ΝΙΚΑΝΕ ΤΟΥΣ ΚΟΚΚΙΝΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

Οι Σοβιετικοί τώρα αναζητούν ειρηνευτική συμφωνία με τον στόλο στην Κρονστάνδη.

Λονδίνο, Φεβ. 26 - Λεπτομέρειες της πρόσφατης ανταρσίας των Σοβιετικών ναυτών στην Κρονστάνδη, λέει σήμερα ο ανταποκριτής των Κεντρικών Νέων του Ελσίνκι , οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το πλήρωμα του Σοβιετικού θωρηκτού Αντρει Περβοσβανι , τα πλοία Πετροπαβλόφσκ , τα πλοιά Ρωσσία , Ναύαρχος Μακάροφ, Ολεγκ και Αβρόρα και αρκετα πλοιάρια συμμετείχαν στην εξέγερση και δολοφόνησαν αριθμό κομμισάριων.
Σοβιετικοί στρατιώτες που στάλθηκαν εναντίον των στασιαστών ήταν ανίκανοι να τους αντιμετωπίσουν ο ανταποκριτής αναφέρει και η κυβέρνηση προσπαθεί να καταλήξει σε μια ειρηνευτική συμφωνία με τους ναύτες.

27 Φεβρουαρίου 1921 , New York Times.

----------------------------------

Άλλοι τίτλοι άρθρων σε αστικές εφημερίδες της Γαλλίας:

"Η εξέγερση του Βαλτικού Στόλου ενάντια στην Σοβιετική Κυβέρνηση"

14 Φεβρουαρίου 1921, Echo de Paris

"Η Μόσχα παίρνει μέτρα ενάντια στην Κρονστάνδη"

14 Φεβρουαρίου 1921, Matin

Η πηγή ήταν το Ελσίνκι , όπου στις 11 Φλεβάρη στάλθηκαν τα τηλεγραφήματα.

http://www.marxists.org/history/etol/writers/wright/1938/02/kronstadt.htm#n15

   Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ

Σειρά από άρθρα από την Αθηναϊκή εφημερίδα "Εμπρός".

Σχετικά με την εφημερίδα "Εμπρός", ιδρύεται το 1896 από τον Καλαποθάκη οπαδό του Χ.Τρίκουπη, η εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος" αναφέρει "Χάρη στην πρωτοτυπία του το "Εμπρός" εξασφάλισε μεγάλη για την εποχή του κυκλοφορία...βρισκόταν στην πρώτη θέση των αθηναϊκών εφημερίδων"

Ανάμεσα στους αθρογράφους-συνεργάτες του αναφέρονται: Ε.Ροιδης, Κ.Παλαμάς, Α.Παπαδιαμάντης

Προφανώς δεν πρόκειται για καμία ακροδεξιά φυλλάδα της κακιάς ώρας , αλλά για γνωστή "σοβαρή" αστική εφημερίδα της εποχής.

Η εφημερίδα την περίοδο εκείνη αφιερώνει ως και 90% του χώρου για την κάλυψη και προφανώς ενίσχυση εν μέσω ιαχών της μικρασιατικής εκστρατείας(χάνουν οι Τούρκοι, πέφτει το ηθικό των Τούρκων,σαρωτικές νίκες ο ελληνικός στρατός κτλ,κτλ.). Ιαχές όμως από ότι φαίνεται βγάζει και για την ανταρσία της Κρονστάνδης.Να σημειώσω ότι οι ημερομηνίες είναι βάσει του Ιουλιανού ημερολογίου (η Ελλάδα υιοθέτησε το Γρηγοριανό το 1923) που σημαίνει ότι πρέπει να προσθέσετε 13 μέρες για να κάνετε την αντιστοίχιση με αυτό που ακολουθούσαν οι άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και η Σοβιετική Ρωσία.

Επίσης η πρώτη ημερομηνία σε κάθε άρθρο π.χ."ΛΟΝΔΙΝΟΝ 1 Μαρτίου" είναι η ημερομηνία του τηλεγραφήματος, η δημοσίευση και άρα το φύλλο στο Εμπρος είναι πάντα με μια μέρα καθυστέρηση όπως είναι λογικό. Δηλαδή εν προκειμένω 2 Μαρτίου είναι το φύλλο του ‘Εμπρός‘ που δημοσιεύει τηλεγράφημα/πληροφορία από 1 Μαρτίου.

Επίσης να σημειώσω ότι πολλά από αυτά που αναφέρονται δεν είναι αληθή ούτε ακριβή,μερικά είναι απλώς υπερβολικά μερικά όμως ευσταθούν.

Τέλος όπου αναφέρεται σε "επαναστάτες" αναφερεται κατά κύριο λόγο στους αντιμπολσεβίκους, οι "αντεπαναστάτες" είναι οι Μπολσεβίκοι.

Διάταγμα του Προέδρου της Ρώσικης Ομοσπονδίας

Για τα γεγονότα της Κρονστάνδης την άνοιξη του 1921.

Για τους σκοπούς της αποκατάστασης της ιστορικής εγκυρότητας,
της προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών της Ρωσίας,οι ποινές
σχετικά με τις κατηγορίες για ένοπλη εξέγερση στην Κρονστάνδη την
άνοιξη του 1921, και σε συμφωνία με τα ευρετήρια της επιτροπής υπό
τον Πρόεδρο της Ρώσικης Ομοσπονδίας για την αποκατάσταση των
θυμάτων των πολιτικών διώξεων:

Διατάζω

1.Να καταργηθεί το σημείο 1 της απόφασης του Συμβουλίου Εργασίας και Άμυνας της 2 Μαρτίου 1921,που κήρυξε τους συμμετέχοντες στα γεγονότα της Κρονστάνδης την άνοιξη του 1921 εκτός νόμου.

2.Να αναγνωριστεί ως παράνομη και αντικρουόμενη τις βασικές ανθρώπινες πολιτικές ελευθερίες η καταστολή που υπέστησαν οι ναύτες και εργάτες της Κρονστάνδης στην βάση των κατηγορίων για ένοπλη εξέγερση.

3.Να στηθεί μνημείο για τα θύματα των γεγονότων της Κρονστάνδης την άνοιξη του 1921.

Ο Πρόεδρος της Ρώσικης Ομοσπονδίας
Μ.Γέλτσιν.

Μόσχα,Κρεμλίνο
10 Ιανουαρίου 1994.
-------------



Το διάταγμα του Γιέλτσιν αναφέρεται στην απόφαση με υπογραφή του Λένιν και του Τρότσκι στην αρχή των γεγονότων της Κρονστάνδης.Απόφαση που πάρθηκε για τις εξελίξεις στην Κρονστάνδη και το πλοίο "Πετροπαβλοφσκ".

Το "σημείο 1" της απόφασης του Συμβουλίου Εργασίας και Αμύνης(αυτό με τις υπογραφές Λένιν-Τρότσκι) διατάζει:

"Να κηρυχθεί εκτός νόμου ο πρώην στρατηγός Κοζλόφσκι και οι ακόλουθοι του."

Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις το διάταγμα δεν είχε τόσο μια "έμπρακτη" επίπτωση(ίσως πέρα από την ανέγερση μνημείου) , δεν ήταν δηλαδή ότι μέχρι το 1994 "κυνήγουσαν" ναύτες που ήταν στην παρανομία επειδή συμμετείχαν στα γεγονότα του 1921.
Ούτως ή άλλως όσοι είχαν καταφύγει στην Φινλανδία αρχικώς επανήλθαν με αμνηστεία του 1922, ενώ ακόμη και αυτοί που είχαν αποκλειστεί από την αμνηστεία (τα ηγετικά στελέχη της ανταρσίας) μερικά χρόνια μετά γίναν δεκτοί και αυτοί στην ΕΣΣΔ, δύο από αυτούς μεταξύ αυτών ο Πρόεδρος της "προσωρινής επαναστατικής επιτροπής Κρονστάνδης" Πετρισένκο γίναν πράκτορες μάλιστα της GPU.
Η επίπτωση του διατάγματος ήταν περισσότερο πολιτική, μια πολιτική "ρεβάνς" ένατια στο σοβιετικό καθεστώς τον Λένιν , τον Τρότσκι , τους μπολσεβίκους και τους κομμουνιστές εν γένει.

ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Πίσω από τους εξεγερμένους ναύτες ταμπουρώνεται όλος ο συμφερτός των αντεπαναστατών.

• Η εξέγερση είχε προαναγγελθεί από τους New York Times.
• Ο πρόεδρος της "επαναστατικής" της επιτροπής ήταν πρώην μπολσεβίκος ο οποίος αποχώρησε προσπαθώντας να μπει στους λευκούς.

Με το που ξέσπασε η εξέγερση σε όλες τις δυτικές χώρες εμφανίστηκαν καμπάνιες στήριξης των εξεγερμένων ναυτών.

• Ο πρώην Τσαρικός πρωθυπουργός και υπουργός οικονομικών, τότε εν αποδημία ως διευθυντής της ρωσικής τράπεζας στο Παρίσι, Kokovzev, μετέφερε 225 χιλιάδες φράγκα στους στασιαστές της Κρονστάνδης .
• Η ρωσο-ασιατική τράπεζα μετέφερε 200 χιλιάδες φράγκα.
• Ο γάλλος πρωθυπουργός, Briand, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης με τον πρώην πρεσβευτή της κυβέρνησης Kerensky, Malachov, υποσχέθηκε "οποιαδήποτε απαραίτητη βοήθεια στη Κρονστάνδη".

Μακρία απο κάθε μικροπολιτικό συμφέρον, πιστεύω πως αποδεικνύεται πως ένα απο τα μεγαλύτερα επιχειρήματα των αναρχικών γύρω απο τον μαρξισμό και την εργατική εξουσία στην Ρωσία καταρρίπτεται.