ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΕΜΠΟΝΕΡΑ

Στις 8 Γενάρη 1991, πριν από 20 χρόνια ακριβώς, δολοφονήθηκε στην Πάτρα ο καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας. Μέλος του ΕΑΜ (Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο), μαθηματικός, 38 ετών. Ακολουθεί ένα μικρό και γενικό χρονικό των γεγονότων, για να μην ξεχάσουμε! Για να μάθουν οι νέες γενιές αγωνιστών τα γεγονότα, όταν φωνάζουν το «ΖΕΙ-ΖΕΙ Ο ΤΕΜΠΟΝΕΡΑΣ ΖΕΙ – ΜΕ ΠΕΤΡΟΥΛΑ – ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙ».

Γιατί τον Τεμπονέρα ΔΕΝ τον δολοφόνησαν κάποιοι «σκοτεινοί» πράκτορες ή κάποιο δήθεν παρακράτος, αλλά το επίσημο κράτος, με φυσικούς αυτουργούς τον τότε πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Πάτρας Γιάννη Καλαμπόκα (κυβερνητική νεολαία) και τους τραμπούκους του, και ηθικούς αυτουργούς τον Νομάρχη Αχαίας Τάγαρη, τον Υπουργό Παιδείας της κυβέρνησης Μητσοτάκη Βασίλη Κοντογιαννόπουλο (σημερινό βουλευτή του ΠΑΣΟΚ) και συνένοχους την αστυνομική διεύθυνση Αχαίας.

Ήταν και πάλι τέτοιες μέρες, τέλος διακοπών Χριστουγέννων, πριν 20 χρόνια. Μόλις χθες δηλαδή…ιστορικά. Στα σχολεία όμως δεν επικρατούσε ησυχία, η κοινωνία έβραζε υπόκωφα. Είχαν προηγηθεί οι καταλήψεις των εργοστασίων, των «προβληματικών».

Στην Πάτρα, η Πειραϊκή-Πατραϊκή είχε γίνει από την άνοιξη του 1990 ένα ιδιότυπο κέντρο αντίστασης και αγώνα ενάντια στην κυβερνητική πολιτική της ΝΔ του Μητσοτάκη. Πολύμηνος αγώνας, σκληρός. «Ή όλοι ή κανένας» έγραφε το πανό στην πύλη του εργοστασίου της Πάτρας, απαντώντας στις μαζικές απολύσεις και τα σχέδια συρρίκνωσης. Ο ραδιοφωνικός σταθμός των απολυμένων της Πατραϊκής «Αλληλεγγύη» έφερνε στα σπίτια και τα καφενεία το μήνυμα του αγώνα, τη μουσική της αντίστασης. Και όταν ο πολύμηνος αγώνας των εργατών και των υπαλλήλων έφτασε σε καμπή, σαν φυσική συνέχεια τη σκυτάλη πήραν οι μαθητές και φοιτητές.

Ο τότε Υπουργός Παιδείας του Μητσοτάκη, Βασ. Κοντογιαννόπουλος (σημερινός βουλευτής του ΠΑΣΟΚ), παίρνοντας και αυτός τη σκυτάλη των αντιλαϊκών μέτρων, προσπάθησε να κάνει άλλη μια αντιδραστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (σαν αυτές που επιχείρησαν αργότερα ο Αρσένης, ο Γιωργάκης Παπανδρέου κλπ). Τον Νοέμβριο του ΄90 ξεκίνησαν οι πρώτες συνελεύσεις, πρώτα στα ΤΕΙ της περιφέρειας, μετά στις σχολές των ΑΕΙ. Μαζικές γενικές συνελεύσεις, συντονιστικά σχολών, συντονιστικά πόλεων, πανελλαδικά συντονιστικά στην Αθήνα για τον συντονισμό και την κλιμάκωση του αγώνα. Οι καταλήψεις άρχισαν στα μέσα Νοέμβρη, μέρες Πολυτεχνείου περίπου, πρώτα στην επαρχία. Αρχές Δεκέμβρη τα περισσότερα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας ήταν κατειλημμένα. Το αίτημα ένα: να αποσυρθεί το αντιδραστικό πολυνομοσχέδιο Κοντογιαννόπουλου. Και τότε με μορφή χιονοστιβάδας ξεκίνησαν οι μαθητές. Ένα-ένα τα σχολεία έκλειναν. Χιλιάδες μαθητές, σε κάθε γωνιά της χώρας έγραψαν τη λέξη ΚΑΤΑΛΗΨΗ στις πόρτες των σχολείων τους. Μια πραγματική έξαρση, με συνελεύσεις και κατειλημμένα σχολεία σε κάθε χωριό, κωμόπολη και μεγάλη πόλη.

Τα κοινά συντονιστικά προσπάθησαν και έδωσαν ένα γενικό πλαίσιο αγώνα που αποτυπώθηκε στις κεντρικές ανακοινώσεις των κατά τόπους Συντονιστικών επιτροπών καταλήψεων μαθητών-φοιτητών-σπουδαστών. Το πρώτο πανελλαδικό συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε στις 14 Δεκέμβρη με μια τεράστια διαδήλωση από τα Προπύλαια στο Υπουργείο Παιδείας, και είσοδο-κατάληψη του κτιρίου του ΥΠΕΠΘ από χιλιάδες φοιτητές. Το δεύτερο Πανελλαδικό συλλαλητήριο στις 18 Δεκεμβρίου 1990 ακόμα πιο μαζικό, με συγκλονιστική ζωντάνια και πάθος των μαθητών. ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ! Κυβέρνηση και Υπουργείο Παιδείας περιμένουν εκτόνωση λόγω εορτών. Μα αρκετές καταλήψεις, τόσο στις σχολές ΑΕΙ-ΤΕΙ, όσο και σε πάρα πολλά Λύκεια συνεχίζονται στις διακοπές των Χριστουγέννων. Οι μηχανισμοί ανησυχούν, κινούνται προς την καταστολή. Η γραμμή τους: να ανοίξουν τα σχολεία με κάθε τρόπο!. Συσκέψεις και εγκύκλιοι του ΥΠΕΠΘ προς τους διευθυντές των σχολείων δίνουν οδηγίες για κατασταλτικά μέτρα. Να κοπούν οι αλυσίδες και τα λουκέτα στις πόρτες των σχολείων. Να παρθούν απουσίες έστω και στο πεζοδρόμιο του κάθε σχολείου. Να γίνουν «συστάσεις» στους γονείς των καταληψιών μαθητών. Ταυτόχρονα ετοιμάζεται το σχέδιο των «αγανακτισμένων πολιτών», γονείς και «γονείς» που θα κάνουν φασαρίες και επεισόδια έξω από τα σχολεία. Τα μέτρα καταστολής εφαρμόζονται από το πρωί της 6ης Ιανουαρίου 1991. Στην Πάτρα τα επεισόδια με αγανακτισμένους πολίτες παίρνουν έκταση. Η απάντηση του κινήματος άμεση και καταλυτική.

Επιτροπές περιφρούρησης, κοινά συντονιστικά με φοιτητές-σπουδαστές, ενημέρωση του λαού της πόλης με εξορμήσεις, η ΕΛΜΕ έξω απ’ τα σχολειά. Ο Νομάρχης Αχαΐας Τάγαρης σε συνεργασία με τον κομματικό μηχανισμό της ΝΔ στην πόλη και άλλους μηχανισμούς, κινητοποιεί ομάδες τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ (τους λεγόμενους «Κένταυρους» που φτιάχτηκαν σαν ομάδες κρούσης της ΟΝΝΕΔ επί προεδρίας Μεϊμαράκη και Βουλγαράκη, για να μην ξεχνιόμαστε…). Επικεφαλείς των τραμπούκων ο τότε πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Πάτρας και Δημοτικός Σύμβουλος της ΝΔ Γιάννης Καλαμπόκας, και τα γνωστά στελέχοι της ΝΔ και ΟΝΝΕΔ Πάτρας Μαραγκός, Σπίνος, Γραμματίκας και αρκετοί άλλοι.

Προκλήσεις στην αρχή, με αφισοκολλήσεις στα σχολεία της Πάτρας. Οι ΟΝΝΕΔίτες κολλάνε την αφίσα της ΝΔ «λιγότερα λόγια-περισσότερη δουλειά»… Στις 7 Ιανουαρίου τα επεισόδια παίρνουν έκταση σε τουλάχιστον 5 σχολικά συγκροτήματα της πόλης.

Στις 8 Γενάρη από το πρωί το σχέδιο της κυβέρνησης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Απουσίες στα πεζοδρόμια, αγανακτισμένη «πολίτες» κυνηγούν μαθητές και χειροδικούν, διευθυντές σχολείων απειλούν. Το κίνημα, οι εργαζόμενοι, ο λαός έξω απ΄ τα σχολεία. Το απόγευμα η ΟΝΝΕΔ Πάτρας ξεκινάει ομαδική «αφισοκόλληση» από το κέντρο της πόλης με στόχο την ανακατάληψη όσων σχολείων γίνεται. Η εντολή είναι να εκδιωχθούν οι καταληψίες μαθητές και να παραδοθούν στους διευθυντές ώστε να ανοίξουν την επόμενη μέρα. Ξύλο και επεισόδια στο Πολυκλαδικό Πάτρας, η πρώτη σύρραξη μεταξύ ΟΝΝΕΔιτών και καθηγητών (τα γραφεία της ΕΛΜΕ βρίσκονται στο κτίριο του Πολυκλαδικού). Οι ΟΝΝΕΔίτες αποχωρούν, συνεχίζοντας προς τα σχολεία στην Τριών Ναυάρχων. Τα ίδια.

Μετά προχωρούν προς το 3ο Γυμνάσιο-Λύκειο στα Ψηλά Αλώνια. Χωρίς πολλά λόγια επιτίθενται και δέρνουν τους μαθητές. Φτάνουν στο χώρο φοιτητές, δάσκαλοι και σπουδαστές. Δέχονται και αυτοί επίθεση, με ιδιαίτερη βιαιότητα. Τα ραδιόφωνα της πόλης ενημερώνουν για τα γεγονότα. Κλιμάκιο της ΕΛΜΕ αποφασίζει να μεταβεί στο σχολικό συγκρότημα. Μόλις φτάνει αντικρίζει τραυματισμένους μαθητές και το σχολείο κατειλημμένο από την ομάδα τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ. Προσπαθούν να φτάσουν στην πόρτα του σχολείου για να δουν τι συμβαίνει στο εσωτερικό. Τότε δέχονται τη λυσσαλέα επίθεση των ΟΝΝΕΔιτών. Αλυσίδες, λοστοί, καρέκλες κατεβαίνουν στα κεφάλια τους. Και ξαφνικά μια απόλυτη σιωπή. Ένας καθηγητής αιμόφυρτος στο έδαφος, δύο ακόμα αρκετά τραυματισμένοι υποχωρούν. Η κατάσταση του ενός είναι σοβαρή. Μεταφέρεται στο Νοσοκομείο Αγ. Ανδρέας. Ο Νίκος Τεμπονέρας, μαθηματικός, μέλος του ΕΑΜ (Εργατικό Αντι-ιμπεριαλιστικό Μέτωπο) είναι κλινικά νεκρός.

Μεταφέρεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίο. Χιλιάδες κόσμος μαζεύεται έξω από το νοσοκομείο Αγ. Ανδρέας. Οι δολοφόνοι διαφεύγουν από την πίσω πλευρά του σχολείου και εξαφανίζονται. Στις 12 το βράδυ μια σιωπηλοί πορεία χιλιάδων ανθρώπων κατεβαίνει από το νοσοκομείο προς την Νομαρχία Αχαΐας. Το ανακοινωθέν του νοσοκομείου επιβεβαιώνει τα χειρότερα. Ο Τεμπονέρας είναι νεκρός. Μια πολιτική δολοφονία στις 8 Γενάρη 1991.

Συνθήματα στη Νομαρχία, συνθήματα και καυγάς στην αστυνομική διεύθυνσηΑχαίας. «Απόψε σκοτώσαν τον Τεμπονέρα», «Ένας στο χώμα χιλιάδες στον αγώνα», «Πιάστε τους δολοφόνους». Οι επόμενες μέρες χαρακτηρίστηκαν από πραγματικές μάχες στους δρόμους της Πάτρας, αλλά και της Αθήνας. Η κηδεία του Νίκου Τεμπονέρα μετατράπηκε σε συλλαλητήριο καταδίκης της κυβερνητικής πολιτικής. Το ίδιο τα μεγάλα πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια στην Αθήνα στις 9, 10 και 11 Γενάρη του 1991. Μάχες στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο, την Ομόνοια και σε άλλα σημεία της Αθήνας. Η αστυνομία κάνει εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων και άλλων χημικών. Στην οδό Πανεπιστημίου τα χημικά της ΕΛΑΣ πέφτουν μέσα στο κατάστημα Κ. Μαρούσης με αποτέλεσμα να καούν 4 άνθρωποι στο κτίριο.

Το κίνημα του ΄90-΄91 ποτέ δεν τελείωσε ουσιαστικά. Στα μέσα Γενάρη ήρθε η 1η καταιγίδα της ερήμου, ο πόλεμος των ΗΠΑ στο Ιράκ. Το πολυνομοσχέδιο αποσύρθηκε μετά την παραίτηση του Κοντογιαννόπουλου και την ανάληψη του ΥΠΕΠΘ από τον Γ. Σουφλιά. Οι αντιδραστική μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση έρχεται και επανέρχεται. Το ίδιο όμως και οι αγωνιστές του κινήματος. Καταλήψεις και χιλιάδες μαθητές στους δρόμους για την αντιδραστική μεταρρύθμιση Αρσένη. Το ίδιο με τα μέτρα Γιωργάκη Παπανδρέου. Μετά οι μάχες του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ το ΄98 στα εξεταστικά κέντρα. Η παρακαταθήκη έχει στεριώσει. Ο Νίκος Τεμπονέρας ζει και θα ζει στους αγώνες μας. Θα εκδικείται σε κάθε μάχη ενάντια στη συντηρητική πολιτική, σε κάθε προσπάθεια για ανατροπή των νόμων και της κοινωνίας του κέρδους και της αγοράς.

- : «Μα δεν τελείωσε αυτή η ιστορία. Γιατί όλως περιέργως, οι περισσότεροι που διαμαρτύρονταν τότε χωρίς να τον ξέρουν από κοντά αυτόν τον άνθρωπο (Τεμπονέρα) που δολοφονήθηκε πριν 20 χρόνια, του μοιάζουν κάπως. Σαν από αόρατη συμφωνία αυτοί που διαμαρτύρονταν τότε και αργότερα, εργάζονται είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα για κάτι άλλο. Και τηρήθηκαν οι υποσχέσεις που δόθηκαν τότε και οι συμφωνίες δεν γράφτηκαν σε φυλλάδια και μπροσούρες για να ποδοπατηθούν και να ξεφτίσουν.

Είμαστε πάλι εδώ. Εκεί που ξεκινήσαμε. Δεν κάναμε βήμα πίσω. Είναι και αυτό κάτι». ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΙΠΟΤΑ!

Υ.Γ: Για την ιστορία, ο δολοφόνος Καλαμπόκας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε ισόβια και στο Εφετείο η ποινή του μειώθηκε. Σήμερα, αφού πέρασε κάποια χρόνια στη φυλακή, κυκλοφορεί και πάλι ελεύθερος. Από την υπόλοιπη ομάδα των ΟΝΝΕΔιτών, οι περισσότεροι «τιμωρήθηκαν» με μικρές ποινές κάποιων μηνών φυλάκισης. Όλοι κυκλοφορούν ελεύθεροι και οι περισσότεροι δουλεύουν σε δημόσιες υπηρεσίες ως «γαλάζια παιδιά»…

ΟΛΟΙ ΣΤΟ ΠΑΝΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΙΣ 13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 12μ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΤΕΜΠΟΝΕΡΑ.

ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΤΑΞΙΚΗΣ ΠΟΛΩΣΗΣ. ΕΙΝΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΟ ΠΩΣ ΤΕΤΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΜΑΧΕΣ ΟΠΩΣ ΤΟΥ 90-91 ΘΑ ΔΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΣΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΛΙΜΑΚΑ. ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΛΟΙ ΜΑΣ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΔΩΣΟΥΜΕ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ. Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ 90-91 ΕΧΕΙ ΣΚΕΠΑΣΤΕΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ. Η ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝ ΑΚΟΥΣΕΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ. ΑΣ ΓΕΜΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕ ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ. ΑΣ ΚΑΛΕΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΜΑΣ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΟ ΣΥΛΛΑΡΗΤΗΡΙΟ. ΓΙΑΤΙ ΑΥΡΙΟ ΕΜΕΙΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΤΕΜΠΟΝΕΡΑΣ Ή Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ Ή Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΣ Ή Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ......................

• ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΡΑΤΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
• ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΠΟΛΥΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
• ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΑΝΤΕΡΓΑΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ